Soutenez https://brahim-at-sliman.blogspot.com/ sur Tipeee Tamacahuţ n uɛeqqa yessawalen

Tamacahuţ n uɛeqqa yessawalen

 

 

Tamacahuţ n uɛeqqa yessawalen

S ɣur Belɛid n at Ɛli

 

 

Amacahu ... Ṛebbi a ţ-yesselhu, a ţ-yeḍbeɛ am usaru!

Ɣef yiwen, di zzman n zik, neţţa d tmeṭṭut-is, d sebɛa warraw-nnsen. Arraw-agi-nnsen, nutni i sebɛa d irgazen. Deg wasmi ten-yessemlal Sidi Ṛebbi, wergaz d tmeṭṭut, seɛɛun-d ala arrac, almi d wi-s sebɛa. Ḥemden Ṛebbi, cekkṛen-t.

Argaz di temẓi-s yufa-dd imawlan-is d isaɛiyen, taswiɛt tewseɛ fell-asen, ur yelli wayen ten-ixuṣṣen. Di ssyen, yekker-d neţţa yeḍḥa-d yecba deg-sen s lewqama n ṛṛay, s lɛemṛan, s tmussni di lecɣal-is d lxedma-s; lḥaṣun, d ayen i ss i yewɛa akken a d-yessenker arraw-agi-ines akken yelzem. Xas ur ten-iṛebba ara s ţnefcic-nni yeţţarran dderrya ur teţţaɣ ur teţţak, wa lakin, deg wasmi d-kkren almi d asmi wwḍen d irgazen, irefd-iten, iɛac-iten di lxiṛ i ss ifen yak medden.

Ass-agi i ɣer d-newweḍ, lxaţima, ufan-d iman-nnsen ur ten-ixuṣṣ wacemma...!

Lɛebd, akken yebɣu yili, daymen yeţxaṣṣa-t kra: “A bu-meyya, a wah a mitayen!” Wissen ula di lǧennet, ma yekteb Ṛebbi nkecm-iţ, wissen u la dinna ma ur aɣ-yeţxaṣṣa ara kra... A Ṛebbi, steɣfereɣ-n ɣer-k! Ixxamen iseɛɛun ala tullas ttcedhin aqcic... wamma sebɛa watmaten-agi i ɣef la d-nḥekku cedhan taqcict. D ayen iḍehren tabeɛ; ur teţmenniḍ ara a bnadem ala ayen akken ur teṛwiḍ ara.

Baba-t-sen d yemma-t-sen xas ula d nutni mennan taqcict, ǧǧan-t kan deg wulawen-nnsen, ḥemden Ṛebbi; ma d arraw-nnsen, d lebda win yekkren deg-sen yin-as: Annaɣ a Ṛebbi! A wi sɛan weltma-s!

Ma yehwa-yak, a bnadem, sɛan cwiṭ lḥeqq: kra n wayen d-yexleq Sidi Ṛebbi s lmeɛna-s, s wayen i wumi yeṣleḥ. Ulamma ɛzizit yergazen, s tideţţ, wa lakin ula d tameṭṭut tesɛa ssuma-s ɛla mkulli ḥal. Ma d asmi ara ţ-mazal d taqcict tamecṭuḥt, la dɣa, a waketṛ-ayen. Di llufanat ara yebdu bnadem ad as-yini: Mkul ṭṭɛam s lbenna-s. Ma d aqcic, a k-yessefṛaḥ, a k-yesseḍṣay, mi ara yeţţaṭaf albeɛḍ iɛuzzen, yin-ak: tagi d tamekḥelt i ss ara nɣeɣ izmawen! Ma d taqcict, mi ara tessemţţuţţel abeḥnuq, terr-it deg iciwi-s, teţhuzzu-t, tin-ak: wagi d mmi!... D tideţţ, mkul ṭṭɛam s lbenna-s... ger win i wumi yefka Ṛebbi lbenna, d win i wumi ur ţ-yefki ara.

Ur yezmir ara bnadem a tent-yesɛu irkel, akken tent-yebɣa: mačči deg ufus-is. Daɣ-neţţa, ula d atmaten-nni, d lfahmin: mačči d ara lummen ɣef lwaldin-nnsen ur asen-nefki ara wletma-t-sen. Walakin, deg wulawen-nnsen, ţţuɣebnen, ţlummun am wid yeţwaḍelmen. Asmi llan kan di ṛebɛa neɣ d xemsa imenza i bdan qqaren-as waygar-asen: Tura beṛka-yaɣ irgazen: ilaq-aɣ walebɛeḍ n tyessetmatin. Asmi d-rna tesɛa-d yemma-t-sen d aqcic wi-s seţţa, dɣa bdan ţrun s tideţţ; ma d asmi d-yerna wi-s sebɛa, nnan-as: Ihi, d ayen; d Sidi Ṛebbi i yaɣ-yekṛan!

Sebḥan Lleh, d aneggaru-yagi, wi-s sebɛa, i wumi gan isem n Sseɛdi, d neţţa ay ten-yenɣan s lfeqɛa asmi dd-ilul, i d-yeḍḥan akteṛ-nnsen d amectaq n weltma-s. Cwiṭ, segmi deg wass mi t-teţṛebbi yemma-s d amecṭuḥ yufa-dd atmaten-is ḥeqren-t, kṛan-t, dɣa, imi ur d-yexliq ara d taqcict, - amzun d neţţa i tt-ixedmen, meskin, cwiṭ, imi, ama s lemɛanda ɣer-sen, ama deg wul-is g yiman-is kan, ula d neţţa yessaɛzz-as Ṛebbi taqcict.

D acu kan, asmi akka t-id-nufa, ad yili di lɛemṛ-is tmanya neɣ d ttsɛa snin, d neţţa i yeţkemmilen taceṛt n wul n watmaten-is s ulummu d imeṭṭawen-is, d lebda, f yemma-t-sen d-iseɛɛun ala arrac!

Acḥal d abrid, a ten-yaɣ lḥal ţţun seţţa watmaten-is imeqranen, llhan deg walbeɛḍ n lecɣal, alamma i wet neţţa ger ifassen-is, yerfed allen-is am win ara icetkin i ygenni, yin-as:

— Annaɣ, a Ṛebbi! A wi isɛan weltma-s!

Dɣa seţţa nniḍen ad ǧǧen cceɣl-nni, a d-mmektin, inn-as:

— Ih!... Annaɣ a Ṛebbi... Lukan...

Yeţţaɣ lḥal ɣur-sen yiwet n ṭṭbiɛa s anda ṛuḥen ad dduklen akken llan. Ama ɣer ssuq, ama ɣer tfellaḥt, ama ɣer ṣṣyada, ur yeţţembiwil ara yiwen deg-sen alamma ddan yak wiyiḍ. Sani bɣun ɛezmen, ilaq alamma ḥeḍren, asmi di seţţa, di seţţa; asmi d-yerna Sseɛdi, rennun-t d wi-s sebɛa, ahat imi ɣer lexxeṛ-agi uɣalen ţţiḥninen ɣer-s imi, dɣa, ula d neţţa, iḥemmel weltma-t-sen ur sɛin.

Tabeɛ, uɣalen ufan deg-s i ss i ṣebbṛen, i ss i dehhun, mi ara sen-d iheddeṛ dɣa ɣef wayen tmennin: Ih... lukan... Tili ad as-semmiɣ akka... Tili ad as-d-aɣeɣ imendyal, tiqendyar n leḥrir... Tili ad tif yak tullas nniḍen... Tili akka... tili akka.

Lḥaṣun, alamma yerra-ten am wid iwumi tuɣal targit d tideţţ. Yerna, xas lukan mačči d gma-t-sen Sseɛdi, a t-ḥemmlen ma ur asen-yehwi, deg wakken i yas-yefka Ṛebbi tiẓeṭ d lmeɛna d ṣṣifa; tegra-d di zzheṛ ur yesɛi ara: yennulfa-d... d aqcic mačči d taqcict. A bnadem, tideţţ i Ṛebbi, mačči d neţţa i ţţ-ixedmen!

Yewweḍ ihi sseɛdi tmanya neɣ ttseɛ snin di lɛemṛ-is i d-nenna. Ass-n, yekteb Ṛebbi diɣen terfed yemma-t-sen tadist. Dɣa, akken i yas-d-wwin s lexbaṛ i sebɛa, gan-ţ deg ulawen-nnsen am wayen ččan d wayen swan: ay abrid-agi, ar d taqcict ara d-yernun ɣur yemma-t-sen! Ur yezmir ur yeqbil Sidi Ṛebbi a d-ḍḥu akken nniḍen. Deg wasmi i ten-tessefṛeḥ yemma-t-sen ar d tideţţ di lqella n tezmert mkul yiwen deg-sen yeţḥemmid Ṛebbi deg wul-is: Ḥemdeɣ-K, cekkṛeɣ-K i mi ur nemmut ara almi neḥḍer i wexxam-nneɣ yesɛa taqcict!

Wa lakin bnadem sin wulawen i iseɛɛu: mi ara dd-uɣalen ɣer leɛqel, ţɣimin d yiman-nnsen, ţţuɣalen ɣer “Lukan...” ssegrayen-as-d: i lukan a d-rnu diɣen yemma-t-neɣ d aqcic?... d aqcic wi-s tmanya?...

Yiwen n wass, asmi d kra n wussan i d mazal a d-rbu yemma-t-sen, ṛuḥen dduklen di sebɛa ɣer tebḥirt-nnsen.

Akken d imi wwḍen, qqimen, iluɛa-ten umeqran yak deg-sen:

— Ay atmaten-iw, tura imi deg wasmi d-nekker neţţemcawaṛ, neţţemyaɣ awal, wa ur iteffer ɣef wa, ilezm-iyi ass-agi ad awen-iniɣ ayen yellan deg wul-iw. Yemma-t-neɣ a ţţan deg-ya d tallit a d-rbu. Di ssyen, fehmeɣ-ken, ẓriɣ-ken, d ayen ţmenniɣ nekk i teţmennim ula d kunwi:

lemmer nufi, annesɛu wletma-t-neɣ. Walakin, annect-agi, ala Ṛebbi i iɛelmen s wayen ara yexdem. Tegra-d yemma-t-neɣ: tfehmem mačči d ayen yellan deg ufus-is akken ara nlumm fell-as: limmer tufi, tili yaɣ-tefka lebɣi.

D ayen i ss i a tayen wakken ţ-friɣ deg wul-iw nekkini, lḥaṣun, wi yi-cban: ur ţlummuɣ, ur keffṛeɣ, ur tesɛiḍ ara yniɣ, wa lakin ɛuhdeɣ Ṛebbi, s lemɛahda ur neţţerẓa, a lukan d ara d-rnu yemma-t-neɣ tesɛa-d d aqcic wi-s tmanya, ur ţ-ɛawdeɣ di tmurt-agi-nneɣ yak, ur ţ-qqimeɣ dagi: ar d-ṛuḥeɣ, ar d-nnejliɣ, ar d-leḥḥuɣ, lḥaṣun, alamma d anda i yi-ssawḍen iḍarren-iw d tezmert-iw! Tegram-d kenwi, ay atmaten-iw, tfehmem d akken a wen-yehwa ara txedment...

Ssemḥessen-as almi d imi ifukk, kkren sakin i seţţa, nnan-as:

— Ah ya dadda-t-neɣ, yak teẓriḍ d ayen k-yerzan i yaɣ-yerzan. Yak, teẓriḍ xas lukan d ur d-neḍḥi ara yiwen-nneɣ ɣef temsalt-agi a k-netbeɛ d ak-netbeɛ sani i tebɣuḍ tṛuḥeḍ. Axsen ɛad ma akka d ayen yellan deg wulawen-nneɣ i yellan deg wul-ik!

Daɣ-neţţa, ula d nekni, aql-aɣ nɛuhed Sidi Ṛebbi! Ɛeddin i sebɛa, Sseɛdi d alemmas, mcabaken, mɛahaden s Ṛebbi “ar di teswiɛt-nni deg ara dd-ilal d aqcic ɣur yemma-t-sen, ur as-ţ-ɛawden di tmurt, ar d-ṛuḥen alamma d anda ur zmiren ara ad rnun!”

Sakin, am wid i wumi ara d-yekkes kra ɣef wul, am wakken yekkes-asen uḥebbeṛ, ɛnun mkul yiwen d cceɣl-is.

A yuɣ lḥal, a kra hedṛen akken yak, kra ttemcawaṛen, ţţemɛahaden, ar ɣef umeẓẓuɣ n yiwet n temɣart tella di tebḥirt-is neţţat, tsuma-dd akka cwiṭ ayla-nnsen.

Tamɣart-agi dɣa, - ahat imi d tajaṛeţţ-nnsen s tferka, ţnaɣen tiswiɛin ɣef tlisa, neɣ d ayen nniḍen, neɣ wissen d tismin kan i tettasem deg-sen, - deg wasmi yebda Ṛebbi, lemmer teţţaf ur ten-teţwali ara i sebɛa. Xas deg wakken d lǧiran, teqqar-asen “Ṣbaḥ-lxiṛ” d “lɛeslama”, walakin ul-is, ɣer Sseɛdi d watmaten-is imeqranen, yeččuṛ d qeḍran d lbeɣḍ.

Ass-n, daɣ-neţţa, akken d imi tesla i wayen yak hedṛen, ad as-tiniḍ am win s-yefkan udi d tament: ɛni seg yimir-n i teẓra tin ara sen-texdem.

Ma d nutni, ṛuḥen-d s axxam tameddit, ma yehwa-yak, am wid i wumi yecṛeh wul segmi fran s tin ara xedmen, lukan... Yerna, ulamma neqqar, lemɛahda-nni, d lehna kan n lexwaṭer-nnsen sibda; ɛla xaṭer taswiɛt i deg i ɣ-mazal, yak ṭṭmeɛ mazal-it ula d neţţa... d ameqran. La dɣa Sseɛdi, neţţa yekkes yak ccekk: kra d-leḥḥun, teddun-d s axxam, ala neţţa i iheddṛen:

— Yehwa-yawen kan teţgallam, teţţemɛahadem! nekk ẓriɣ: A ḥeqq Ṛebbi a yemma ar d taqcict ara d-sɛu! Llah! Llah! Ɛni yella wi iseɛɛun tmanya warrac? Yerna ad teẓrem, annaweḍ ɣer yemma, a ţ-nesteqsi... ad teẓrem!

Mi d-wwḍen s axxam, ulamma yemma-s s lqella n tezmert, s bessif i theddeṛ, neţţa yerẓa-yas aqerruy-is:

 — Niɣ akka a yemma? Niɣ d taqcict ara d-sɛuḍ?

Atmaten-is steɛmilen heddṛen waygar-asen, am wid iṣeḍḥan cwiṭ; ma d neţţa itezzi kan ɣef yemma-s, yesṭaṭay:

— Niɣ a yemma, yerna ufiɣ isem ara s-newqem, ay acck-it! A s-newqem isem n Faḍma!

— Yirbeḥ a mmi... akken i k-yehwa...

— Annaɣ, a yemma, ţxil-m, a s-newqem isem n Faḍma, niɣ?

Yirbeḥ, a mmi, ţxil-k, yirbeḥ!

Ma belḥara kan nteţţu. Wamma kra n wayen ara nmenni neɣ ara nagad... iḍerru. Lukan d i nesmeḥsis i wulawen-nneɣ, nfehhm-asen, tili mkul yiwen d amkacef n yiman-is. Walakin yefka-yaɣ Sidi Ṛebbi tatut: asmi ara d-yeḥḍer “wayen-nni”, ad yaɣ lḥal nellha-d d wayen nniḍen.

Ɛeddin akken kra n wussan: ṭraǧun kan deg wass ɣer wayeḍ a d-rbu yemma-t-sen. Yiwet n tṣebḥit, ddukklen Sseɛdi d seţţa watmaten-is ɣer tferka-nnsen, akken uɣen tannumi. Ihi la xeddmen dinna, mkul yiwen d cceɣl-is, almi d yiwet n teswiɛt, slen i tmeṭṭut la sen-d-ssawal s yihin, di kra n tiɣilt akken. Yerr-as awal umeqran deg-sen. Tinna tenna-yas-d:

— A ɣiwlet! Yemma-t-wen a ţţan terba-d, tesɛa-d aqcic! Ad ig Ṛebbi d amerbuḥ, d aseɛdi!

Ula d akken, ugin ad amnen, ţɛawaden steqsayen-ţ:

Ma teẓra-t d aqcic? Ma mačči d taqcict. Neţţat ttebbit-iten-id:

— Wah! a ssyadi... Tura i t-id-ẓriɣ! D aqcic, ad ibarek Ṛeppi! D wi-s s tmanya! D amerbuḥ!...

Dɣa ur hdiṛen ara, ur tesɛiḍ i ḥawlen di tmeslayt.

Sersen mkul yiwen d tagelzimt neɣ d agelzim i ss i t-tuɣ ixeddem, refden ibernyas-nnsen... Yenna-yasen umeqran:

— Niɣ tura ulayɣer nuɣal yak s axxam. A ḥeqq kra i yaɣ-yuran annect-a, ala ssyagi ma nṛuḥ... Yegra-d Sseɛdi.

Sseɛdi meẓẓi. Seg yimir-n i yebda yeţţakr-it wul, yeţţarra imeṭṭawen ɣer daxel. Daɣ-neţţa fehmen-t, iɣaḍ-iten.

Walakin, s imeṭṭawen-nni-ines dɣa, yejgugel-asen. Yenna-yasen:

— Ur ţ-qqimeɣ deffir-wen! Ar d-dduɣ yid-wen neɣ ad ṛuḥeɣ ula d nekk weḥd-i!

Yerna, tabeɛ, ula d neţţa yeţţekki di lemɛahda n Ṛebbi. Daɣ-neţţa zzewren-t s dat-sen. Abrid yerran s axxam-nnsen, ǧǧan-t-id ɣer deffir, ɣer lɣeṛb, ṭṭfen win n ccerq, ṛuḥen.

Sebɛa watmaten-nni ṛuhen, bdan ffɣen tamurt-nnsen ad kecmen tayeḍ.

Nekni a d-nuɣal ar axxam-nnsen: naf-d, a ziɣ ar d tideţţ, yemma-t-sen ar d-rba, lakin a ma teţru, ar di lfeṛḥ. D tideţţ, llufan la yeţɛeggiḍ di dduḥ, lakin ar d taqcict, mačči d aqcic! Teţţu yak tmeṭṭut lehlak-nni-ines d leɛtab-nni yak n tinnufra, ala imi kan i yas-d-yefka Ṛebbi tin akken teṭraǧu am waggur: taqcict! Daɣ-neţţa, ula d argaz-is, akken kan t-yewweḍ lexbaṛ ɣer wanda t-yuɣ lḥal, yuzzel-d, yaf-d s tideţţ iqebl-it-id Ṛebbi di teqcict-nni i ɣer ideɛɛu mkul taswiɛt. Yefṛeḥ, la dɣa, yefṛeḥ aṭas aṭas s lfeṛḥ ara feṛḥen sebɛa warraw-is nniḍen, nutni yenɣa ccuq n weltma-t-sen. Daɣ-neţţa, akken d imi yeɛya di lehduṛ n lfeṛḥ neţţa d lqibla yak d tjiratin, yenna-yas:

— Ur zmireɣ ad aṛǧuɣ alamma d tameddit. Tceggeɛḍ-asen neɣ ala? Ad ṛuḥeɣ a ten-sfeṛḥeɣ... Wissen sani rran?

Yeṭṭf-iţ ssyen d tazzla s wakken zemren iḍarren-is. Yezwar dɣa di tebḥirt-nni i ɣer yeẓra nnumen ṭruḥun warraw-is; yaf limaṛat-nnsen n ṣṣebḥ-nni, walakin nutni ulac-iten. Yeɛya yessawal: ala iceṛfan n yeɣzeṛ la s-d-ţţarran ṣṣut. Di ssyen, yenna-yas: Ahat, ṛuḥen ɣer.... Yewweḍ ɣer kra sɛan n tferkiwin; inuda, yessawel, ulac. Yuɣal-d s axxam. Ulamma yebda wul-is "la s-t-id-yeqqar", lakin yesɛuẓẓg-as... Ahat a ten-afeɣ deg uxxam?... Ahat, s amkan flani ay n-ṛuḥen...Ahat... Yuɣal-d, yaf-d ala tameṭṭut la d-sskad ɣer tewwurt, teṭraǧu-ten... Yenna-yas:

— Ur ten-ufiɣ ara. Lakin, ur ifut wara. Tameddit.

Tameddit, mazal-iten kan ṭraǧun. Yeɣli-d yiḍ, ulac! Leɛmeṛ n-ɛeṭṭlen am wass-n. Yeffɣ-d wergaz, yesteqsa... Igenni yenna-yas-d: ur ten-ẓriɣ, lqaɛa: ur ten-walaɣ. Yuɣal-d diɣen tikkelt taneggarut s axxam: tameṭṭut-is, mazal-iţ kan tesskad-d di tewwurt. Tetru, wissen ma d imeṭṭawen-nni kan n lfeṛḥ, neɣ n wayen nniḍen? Taqcict di dduḥ teṭṭes ɛla xaṭer teɛya seg imeṭṭawen yak d leɛtab ţɛeţţiben llufanat mi ara d-lalen.

Sɛeddin iḍ-nni s lekmal akken: neţţat deg wusu, neţţa ɣer lkanun, la ṭraǧun arraw-nnsen.

Akken almi d-wwin tafat s wudem, nutni ṭraǧun Sseɛdi d watmaten-is. Deg wass-n...

A Ṛebbi a lɛalamin,

Ul-iw d amuḍin:

Tefkeḍ-iyi ddwa n ḥellu.

Ţruɣ, tasa-w tebḍa ɣef sin:

D leḥbab, neǧǧa-ten-in:

Yebɣa lweqt ar d annenfu;

A Sidi, d Kečč i izeddin,

D ussan ur ţ-kfin,

Alamma yekfa beṭṭu...

Deg wass-n, almi d asmi ɛeddan xemṣeṭṭac n sna... Faḍma tekkr-d, naf-iţţ-id d tilemẓit. Iḥun Ṛebbi ɣef baba-s d yemma-s, teqqim asen-d neţţat tṣebbṛ-iten di sebɛa yergazen i sen-yufgen kan akka.

nniqal mazal ṭṭammaɛen, asmi ten-ţṛaǧun d ussan d wagguren. Asmi ɛeddan acḥal d iseggasen, uɣalen uysen, d ayen. Amɣar d temɣart yeɣli-d fell-asen ccib deg yiwen n wass. Allen-nnsen, d ayen, kkawent s imeṭṭi. Yerna ɛni, ula d imeṭṭawen ţfakkan mi ara ten-id-yessurug bnadem s lketṛa.

Tamɣart, tuɣal kan tfukk, tekna yak, qqimen-d deg-s ala iɣsan; wa lakin, ula d akken, asmi twala yelli-s tebda tfehhem, teţţarra kan ɣer daxel, tteffer deg yiman-is lǧerḥ n tasa-s.

Deg wasmi tebda Faḍma theddeṛ, tleḥḥu, tebda tkeččm-iţ lefhama, tuɣal ɛad tɣelleb iman-is, teţţaḍṣa-yas, tessedhuy-iţ akken ur ţ-yeţḥaz ara leḥzen meqqar d neţţat. Ma teţţurar yid-s, tader-d isem n Faḍma temmekti-d d Sseɛdi i yas-t-igan, ɣlin-as-d imeṭṭawen, tin ad as-tini: D acu kem-yuɣen a yemma? Neţţat, ad tuɣal ar taḍṣa, tin-as: Ulac, a yelli, mačči d imeṭṭawen!

Taggara, tuɣal tmeṭṭut, Mma ɛzuzzu, akken i s-teqqar Faḍma, tuɣal teţţagad kan deg yiwet n temsalt: yiwen n wass tesla-yasent i kra n tjiratin-is heddṛent way-gar-asent, la s-qqarent: Dɣa, teẓriḍ a weltma, a Faḍma-nni, ad aɣ-yemneɛ Ṛebbi, deg wasmi i d-lul i nfan sebɛa watmaten-is. Ulac dinna ccekk: deg unyir-is i t-id-wwi!

S akin, deg wass-n, yuɣal-as d aḥebbeṛ i yemma-s limmer ad yili wi yas-t-id yeqqaren i Faḍma!

Tagi, la dɣa, deg wasmi d-kker, tufa-d ala neţţat i sɛan baba-s d yemma-s, tjeɛɛel d akken: ala neţţat i sɛan. Imawlan-is mraḍan, ulayɣer yak i yas-d-adren atmaten-is. Daɣ-neţţa, deg wasni akka meqqret, tteffeɣ tkeččem, ţḥaraben, ţɛassan akken ur ţ-yesseɛlam ḥedd s tmacahuţ. Lketṛa, tabeɛ, ḥeǧǧben-ţ, ama ɣef wannect-nni, ama ɣef lemḥadra ţḥadaren-ţ, ǧeɛlen-ţ am ṛṛuḥ-nnsen... limmer ula d neţţat ad asen-tafeg!

Tegra-d di tuffɣa d tukksa n lxiq, mi ara s-yehwu, sani i s-yehwa, a ţţ-awin, lakin alamma ḥezzben wwin-d s lexbar d anda ur ţţ-id-yeţlaɛaj ḥedd.

Naf-d ihi, daɣ-neţţa, Faḍma, asmi akka tewweḍ akken ara tefhem i lheddṛa n tjeǧǧigin”, (akken s-yenna yiwen), naf-iţţ-id di liḥala i deg ur ţţilint ala yessi-s n lmuluk. Tabeɛ tuklal. Tuklal ama i lmend n wul-is, ama i lmend n zzyen i yas-yefka Win ţ-idd-ixelqen. Lukan di zmireɣ sgellin a d-mleɣ ṣṣifa n Sseɛdi, tili tura a dd-iniɣ kan tettcabi ɣer-s. Lakin, ula d akken, tif-it. Tif-it imi d taqcict. Tabeɛ, d ayen iḍehren, ufiɣ: d tajeǧǧigt, yifen yak lemtul, lejnas yak d tsemmin-ţ d nnta: d lḥeqq. Imezran ara yeţɣummun lall-is alamma d iḍarren; tammast ara yeţbanen d nnta mi ara tcudd kan s lxiḍ; aṣeḍṣu,... aṣeḍṣu-nni seɛɛunt kan teqcicin, i ss ara k-teţban lall-is, yak, di tqemmuct alamma d tuɣmas, alamma d allen, alamma d tammiwin, alamma s wudem-is s lekmal, tettaḍṣa, D sserr, d sserr ur nezdiɣ amkan, izeddɣen yak lall-is. D sserr yeţmelliḥen yeẓiẓiden yak i ss ara k-teţban lall-is tezyen xas tecmet! Wigi yak, - d wigi kan, - i ss i teţţif teqcict aqcic.

Teţţili leḥjubegga yessiwriɣen tid iḥebsen aseggas s lekmal deg akken ur tent-yeţḥaz ara yak yiṭij. Walakin, nenna-t-id, Faḍma teḥjeb ur teḥjib. Anebdu d tefsut s lekmal, i deg ara yeţqeggil baba-s ɣer tfellaḥt, neţţat yid-s, ama testeɛmil tessway tibḥirt, ama teţţurar, tettabaɛ ifṛax d imecbibar. s akin, tameddit, mi ţţ-id-fka d tazzla s axxam, d timezwirit neţţat d baba-s”, a ţ-yaɣ lḥal tewwi-d deg udem-is d ucebbub-is s nnig leḥqq-is n yiṭij. Mma ɛzuzzu, nniqal teţnaɣ-iţ, s lḥeqq n tasa-s, teţţagad fell-as. Wa lakin tuɣal almi d-wwi s lexbaṛ yelha-yas i yelli-s; yerna teţkal ɣef wmɣar, teẓra akken ţ-iḥemmel.

Tabeɛ, asmi akka tewweḍ Faḍma d tilemẓit, yerna yefka-yas Ṛebbi ṣṣifa d lqedd i ss i, yagi, tetwaxḍab, testeɛqel iman-is, teţţissin akken tleḥḥu; tebda, lḥaṣun, teţţarra-d s lexbaṛ i wayen teswa tmeṭṭut n laṣel.

Tegra-d di lexḍubegga d temsalt n zzwaǧ-is, kra n yimi ara d-yeţwajbed wawal, tin-asen i baba-s d yemma-s:

— Nekk ur zewweǧɣ ara: i ma ṛuḥeɣ ɣef baba d Mma ɛzuzzu, niɣ ad mmteɣ...

Daɣ-neţţa, ula d nutni deɛɛun kan ur asen-teţwakkas ara alamma mmuten d nutni.

 Ihi...

Ihi, lukan di wlac imcumen d yeɛdawen n Ṛebbi, d yigad yak, lḥaṣun, i wumi berrik wul, tili waqila ur ţţilint ara ... tmucuha.

Faḍma d imawlan-is a tnad bxiṛ. Imɣaren ṛuḥen am wid yeţţun sebɛa warraw-nnsen: jeɛɛlen-ten am wid yemmuten. Faḍma, neţţat la dɣa, xas llant teswiɛin i deg teţmenni deg wul-is yiwet-nni kan dɣa tt-ixuṣṣen, a wi sɛan gma-s!”, wa lakin ad teḥmed Sidi Ṛebbi: ur yelli wayen ţ-ixuṣṣen deg wayen d ssasayen d ifassen neɣ d idrimen... Ihi, tili ur aɣ-d-yegri wara d-neḥku fell-asen...

Walakin, llan wid yessiɣzifen timucuha...

Yiwen n wass deg wussan n Ṛebbi, teqqim yiwet n teswiɛt kan Faḍma deg uxxam weḥd-s, almi a ta tkecm-d ɣer-s yiwet n temɣart, - a... lǧihennama i ţţ-id yefkan!- Yeţţaɣ lḥal, tessen-iţ yagi Faḍma, tegr-as tamawt, teţţaf-it acḥal n tikkal di tebḥirt-is i ss icerken ula d talast. Deg wass amezwaru, mi d-rra s lexbaṛ i wnexzuṛ uqsiḥ i ss i ţţ-id-ttabaɛ i tebda teţţagad-iţţ. La dɣa, a bnadem, yak, yeţban-d wul deg wallen... Di ssyen akin, tamɣart-agi,- a wer as-ig Ṛebbi isem!- yerna yefka-yas ṣṣifa yemtatlen ɣer qeḍran yeččuren taɛebbuṭ-is: mačči kan imi meqqret, tekmec, teffermec, ɛla xaṭer, tili ihi, ad cemtent yak temɣarin: neţţa, d ayen ur nenǧim ad yili. D akken tella temɣart asmi meẓẓiyet ara tili asmi ara taweḍ meyyat-sna. Yeskaddeb-ak win ara k-yinin teţbeddil ṣṣifa n bnadem ɣer temɣer: deg wasmi ara kk-id-sɛu yemma-k alamma d ass aneggaru, yella ṣṣifa-k yiwet, ur teţbeddil, ur txeşşer, ur tez̧z̧id, ur teţţenqaṣ. Wa lakin, llant tid d-yeţlalen d timɣarin di tɛebbuṭ n yemma-t-sent! D tid-nni, waqila, i wumi qqaren settayet!

Settut-agi tamcumt, taf, ihi, ar as-yexseṛ ṛṛay, imi ur mmuten ara di lfeqɛa widak-nni i wumi tesnejli sebɛa yergazen. Ma tebɣiḍ ɛad, d neţţat i deg yennerna nnḥas, ihellk-iţ akteṛ n zik, mi ara teţwali di Faḍma, simmal teţţimɣur, simmal teţnulfu-d deg-s tmeṭṭut i ss i ṛuḥen ţţun yemɣaren taqriḥt n warraw-nnsen.

Daɣ-neţţa, segmi lxaṭr-is yecɣel kan yid-sen, tawi-d s lexbaṛ s tuffra ffren ɣef yell-nnsen taqsiṭ n watmaten-is. Tabeɛ, ɣef yiwet n tjihennamit am neţţat, ur yeţwaffar wara. S akin tenna-yas: Ihi, mkull-c yeshel: tura ufiɣ-asen abrid i ss ara ten-wteɣ, yerna a ten-ḥazeɣ am tikkelt tamezwarut, ma mačči kteṛ. Ihi dɣa, tili... neɣ ma ulac ...

Ass-n daɣ-neţţa, tɛuss Mma ɛzuzzu, almi t-twala teffeɣ cwiṭ kan akka, terr iman-is am tin ileḥḥun kan d wezniq azniq, almi d s dat wesqif-nnsen, tḍehr-as Faḍma di lḥaṛa: teɛnu-ţ s umennuɣ:

— A yelli, yura imi akka a la yi-d-sskadeḍ s ṭṭerf n tiṭ!... A tinnat!... Xas... Lmeɛna, a tan, ur teşşeḍḥiḍ ara! Lemmer d i teşşeḍḥiḍ, tesɛiḍ nnif d lefḍiḥa, tili ur tenṭṭeqḍ ara!... a tin yenfan atmaten-is!

Faḍma, nniqal tṛuḥ am tin iɛezmen kan ad terr tawwurt-nnsen, ad as-tanef i tmeslubt ad tesseglef. Akken tesla i wawal “yenfan atmaten-is, tebded, la tessikid kan di temɣart am tin idehcen, tefhem ur tefhim:

— Atmaten-iw?... Nfiɣ atmaten-iw?...

— A dɣa... a yexti... amzun... amzun ur teẓriḍ ara! A taqriḥt!... Ihi, ffer: mačči sebɛa watmaten-im i irewlen, i yennejlin, ass-n kan f i d-luleḍ? Meɛna a tan ur teẓriḍ ara!... hi... hi... hi!... Tamurt s lekmal d ayen i d-tawin d tamacahuţ! Yuɣ lḥal, nniɣ-am ur teşşeḍḥiḍ ara!...

Di ssyen, mi teqḍa cceɣl-is, d ayen: teṭṭef taɛekkazt-is, tekna i teɛrurt-is, tleḥḥu d wezniq azniq teţţaḍṣa.

Teqqim Faḍma tebded akken, am tin yeqquren: di ssyen, tḥulfa tkecm-iţ tawwla. Tekcem s axxam, tleḥḥu teţmal almi d tiɣerɣert, teɣli.

S akin, ula d akken, leɛqel ur ţ-yeffiɣ ara. Di tuqqnan tiṭ kan, i ss i d-kcem yemma-s, ɛeddint-d di lxaṭr-is kra n limaṛat-nni i wumi ur teggar ara tamawt zik, lakin i ss i tefhem tura: ziɣ-nni ar d tideţţ: deg wasmi tuki d yiman-is i teţţaf di baba-s d yemma-s timsal i ss i s-yeqqar wul-is yella kra a s-teffren; la dɣa Mma ɛzuzzu: acḥal n tikkal i t-teţţaf teţru s tuffra; tikwal nniḍen, a ten-idd-af i sin la sbecbucen: ar ţ-walin, tɛeql-iten d wid ibeddlen awal ɣef lǧal-is. Ziɣ-nni... d armi...

A d ta tkecm-d Mma ɛzuzzu. Akken twala yelli-s tuzzel ɣer-s:

— Annaɣ... d acu kem yuɣen?.. . Annaɣ! I werraɣeḍ!

Faḍma yuɣ-iţ lḥal yagi tefra d yiman-is akken ara texdem. Tegra-d di lehlak: dɣa, teḥwaǧ-it i wakken teɛzem a tkellex yemma-s. Lakin, mbla ma testeɛmel, s tideţţ tnedh-as tawwla: tebda teţţergigi. Tenna-yas:

— D tideţţ: a Mma ɛzuzzu, ssu-yi-d: helkeɣ...

Tɛeddi temɣart, ula d neţţat s wergigi, di lxelɛa n yelli-s, tessu-yas-d, tessegn-iţ. Akken d imi ţ-tgerrez yak, tɣumm-iţ, testeqsa-ţ ma yella kra s-yehwan: tenna-yas Faḍma:

— Ih, a Mma ɛzuzzu, ssewwi-yi-d askaf. Terr i weskaf. Faḍma la teṭraǧu deg-s melmi ara yeww, amzun deg-s i yella ddwa-s. Taswiɛt tessers-it-id Mma ɛezuzzu; tayeḍ tesɣafl-iţ, tḍeqqer ɣer daxel-is axeclaw, tessawl-as i yemma-s, tesneɛt-as-t. Tamɣart teţwali deg uskaf mazal-it yeţţawel, tekker a d-ddem taɣenǧawt i ss ara t-id-kkes: tenna-yas Faḍma:

— Ala! ala! a Mma ɛzuzzu, annaɣ, ţxil-m kkes-it-id s ufus-im!

Tinna tqerreb-d afus-is ɣer teṛbut akken kan ara d-kkes axeclaw s yexf n iḍudan: Faḍma tleḥq-iţ di txellalt n ufus, ttekka-yas, tebbeɣ-as-t almi d alqaɛ n teṛbut. Mma ɛzuzzu tsuɣ. Tenna-yas Faḍma:

— Annaɣ, a Mma ɛzuzzu!... Meɛna, a ḥeqq tinn akken ṭṭḍeɣ deg-m, ur am-serrḥeɣ alamma tɛuhdeḍ-iyi ar d-iyi-tiniḍ yak tideţţ ɣef watmaten-iw!

Mma ɛzuzzu, afus-is yewwa: tenna-yas:

— ɛuhdeɣ-kem.

Tinna tserrḥ-as. Tuɣal d neţţat i s-t-isefḍen, tessudun-iţ teţru. Almi yas-yekkes weḥraq-nni ameqran, s akin tenna-yas i yelli-s:

— A yelli, lukan d ur iyi-tesɛahdeḍ ara, akken axiṛ; imi tekka lemɛahda n Ṛebbi, a ta wayen yellan...

Faḍma tuɣal teqqim-d ɣef yiman-is, la s-d-smeḥsis. Yemma-s tawi-yas-d tamacahuţ akken tella.

Teḥku-yas-d tideţţ yak. Almi d tamsalt n trewla n warrac:

— D ayen ur nenǧim annefhem leɛmeṛ, la nekk la baba-m. Ayen f i tebteɣ, yerna i ss ara kem-ɛahdeɣ: ar deg wasmi yebda Ṛebbi, yella nutni ţrun ɣef weltma-tsen ur sɛin ara. Lukan di yelli wi yasen-yennan ad tefkem yiwen deg-wen ɣef teqcict, tili qeblen s lfeṛḥ!

Wagi, amen-it a yelli, dɣa, s tinna akken teṭṭḍed deg-i.

La dɣa amecṭuḥ yak deg-sen, Sseɛdi...

— Sseɛdi?...

— Ih, Sseɛdi. Dɣa, d neţţa i yam-igan isem n Faḍma asmi i kem-mazal di tɛebbuṭ-iw, deg wakken mi yekker yin-ak: A yemma, ar d taqcict ara d-sɛuḍ! Lukan d iyi-t ǧǧin meqqar d neţţa! Meẓẓi...

— Sani ara d-yelfu ṛuḥen a yemma? Ur teẓrim ara?

Ur tcukkem ara, la kemm la baba, ma yella wanda ɛezmen?

— D ayen ur nelli. Yerna, ɛni yella wasmi d-udren inig neɣ lxeṛsum d ṛṛwaḥ kan akka cwiṭ fell-aneɣ nekk d baba-m? Nniɣ-am, d ayen i ss i tili nesleb lukan d ur aɣ-km-id-yefki ara Sidi Ṛebbi neṣbeṛ yiss-m: ufgen kan akka d affug,... am wid ara tawi tmedda. Di kra yak inuda, yesteqsa baba-m, yiwen kan i yas-yennan yiwen n wass: Waqila, mlaleɣ-ten-id leḥḥun akka ɣer ljiha n ccerq...

— ɣer ccerq?...

Tameddit, yas-d wemɣar, yawi-d s lexbaṛ s temsalt akken tella. Teǧǧ-iten Faḍma almi ččan imensi, qqimen i tmeẓyant d tmeqrant, tenna-yasen:

— A baba, a Mma ɛzuzzu... Ayen yak ara iyi-dd-inim tura, ẓriɣ-t; meɛna, ulayɣer: nekk friɣ d ṛṛay-iw d wul-iw: ɛuhdeɣ Sidi Ṛebbi, ar anda llan watmaten-iw, ar ten-awḍeɣ! Ɛuhdeɣ s lemɛahda ur neţţerẓa: ar d-nadiɣ fell-asen! Ma mazal-iten ddren, ar ten-afeɣ, a ten-idd-awiɣ; ma mmuten, ar d-ẓreɣ d iẓekwan-nnsen; neɣ... ḥaca ma mmuteɣ...

— Annaɣ! Annaɣ a yelli!...

— Ẓriɣ, a Mma ɛzuzzu, ẓriɣ akken ken-ḥemmleɣ i yi-tḥemmlem la kemm la baba. Lameɛna, dɣa, d ayen i ss i la wen-qqareɣ: aneft-iyi ad xedmeɣ akken ɛezmeɣ, ɛla xaṭer ur iyi-mazal ad ččeɣ neɣ ad sweɣ alamma ufiɣ atmaten-iw! Daɣ-neţţa tura fekt-iyi kan ayen ara wen-iniɣ ḥwaǧeɣ-t...

Akken walan yemɣaren d ayen, ur zmiren a ţ-ṭṭfen la s imeṭṭawen wa la s wayen nniḍen, yenna-yas baba-s:

— D acu teḥwaǧeḍ? Tenna-yas:

— Ssis-iyi-d tlata leḥwayej: aɛudiw i ɣef ara rekbeɣ; alebɛeḍ n taklatin ara yi-wansen d webrid, d uɛeqqa yessawalen.

Deg uzekka-nni kan, dɣa, Iṛuḥ baba-s ɣer ssuq i ss i yesla yeɛmeṛ axiṛ n wiyiḍ yak, yaɣ-d aɛudiw yufa izad ɣef kra d-ibedden i lbiɛ, ama di ṣṣifa, ama di temẓi d lǧehd, ama di ccetla. Di ssyen, inuda diɣen almi yufa aɛeqqa yessawalen, yernu-t-id. Tegra-d taklit: yeɛna yiwen n yeḥbiben-is yeẓra yekseb aklan, yesfehm-it. Winna iṛuḥ s axxam-is imir-n, yewwi-yas-d yiwet, yenna-yas: A ţţan ɣer-k Ɛicuca! D yelli-s n waklan-iw: dɣa ad tili d tizzya n yelli-k: teḥṛec: ur tesɛiḍ ara tagadeḍ...

Tameddit, yawi-yas-ten-id i Faḍma, yenna-yas:

— Ata uɛudiw; a ta wɛeqqa yessawalen; a ţţa Ɛicuca, d taklit-im...

Deg wass-n, ternu Faḍma neţţat d yemma-s d taklit yumayen neɣ ma telt yyam nunti ţheggint aɛwin d llebsa d wayen yak teẓra a t-ḥwiǧent deg ubrid. Asmi twala d ayen, ula i taṛǧu, ass-n, kkren-d aɛellam n lefjer, temsalam d baba-s d yemma-s, tezzwer taklit s dat-s, neţţat terkeb ɣef wuɛudiw, ṭṭfent abrid n ccerq, ṛuḥent...

Xas d tilawin, weḥḥed-sent, yerna meẓẓiyit, wa lakin, kra i tent-mazal leḥḥunt deg wakal yeţţusemman d tamurt-nnsent, ulac lxuf aṭas ɣef Faḍma d taklit-is. Tabeɛ, Faḍma, yeḍher mačči di tidak-nni yeţţagaden ula deg uɣerda, imi tesɣer ul-is ɣer unadi n watmaten-is, ya lukan di lqern n ddunnit. Lemmer ɣef leḥsab n lɛemṛ-is, mazal-iţ d taqcict, lakin ilmend n tasa-s d wudem n watmaten-is, tufa deg yiman-is, xiṛ n tmeṭṭut tameqrant, leɛqel i ss i tebna, i ss i tezmer a tqabel ayen yebɣun yili, wa lukan d lmut. Axṣen ɛad a timeqlellac nniḍen mmenwala ara ţţemlilient d webrid.

Leḥḥunt akkenni aṭas n wussan, nunti mazal-itent kan ţţemlilint-d d leɛṛac d tuddar i deg ţţafent wer ɛadd rriḥa n tmurt. Ad kkrent si lefjer, nunti d tikli alamma d tameddit. Mi wwḍent ţqarib d temdint neɣ n walbeɛḍ imukan iɛemṛen, ad ḍerrfent iman-nsent, ad qewwtent tiɛebbaḍ-nnsent, ad ṭṭsent alamma d azekka-nni diɣen.

Akkenni... almi d asmi twala Faḍma tebda tmurt la teţbeddil di ṣṣifa: idurar teţwali ɣer s dat, mačči am wid teǧǧa ɣer deffir: ṭṭjuṛ simmal neqqsent neɣ tid d-ţţemlili d webrid ur tent-tessin ara... almi, lḥaṣun, ula d taḥcict tazegzawt tṛuḥ tenneqḍaɛ... Ass-nni, daɣ-neţţa, am tin i wumi ţ-yufa wul, neɣ d lefhama i tefhem, tenna-yas i taklit:

— Tura, dagi, xas neqqim d kra n wussan, ur neţkemmil ara tikli ɣer s dat alamma nesteqsa. Ma ɛeddan watmaten-iw ssyagi, ahat ad aɣ-yefk Ṛebbi alebɛeḍ n lmumnin ara d-yelfun yecfa-yasen, ad aɣ-imel s ani rran.

Xedment akken. Ɛnunt yiwen uɛecciw ufant d ilem. Ternu Faḍma tceggeɛ Ɛicuca tuɣ-as-d ayen deg i xuṣṣent.

Nsent din.

Azekka-nni ṣṣbeḥ, akken twala Faḍma yeɣli-d leɛgez ɣef Ɛicuca, yerna am tin yebdan tkerres anyir-is, tɛeddi tels ala lehwayeǧ yeqqerṣen, yumsen, yernu tessexreb yak acebbub-is, tessames udem-is, teǧǧ taklit teṭṭes, neţţat tekcem ɣer tlemmast n taddart. Tebdu, s akin, mkul yiwen d ssebba i ss i yas-tbeddu awal, ama d amɣar, ama d tamɣart, alamma tessaweḍ-it-id ɣer wakken ara t-testeqsi: Ma ur teẓriḍ ara... Ma ur tecfiḍ ara... aseggas lmuḍeɛ flan ... di sebɛa yid-sen... nutni di tmurt flan...?

Ass-nni s lekmal, ulac. Azekka-nni, diɣen, almi d tameddit, mi dd-uɣal s aɛecciw, tenna-yas i Ɛicuca:

Diɣen ulac!

Sɛeddint akken d ddeqs. Taklit, dɣa, tebda tettak-d lemɛayen am tin ixaqen, teţţadr-d “tuɣalin s axxam”...

Ass-n, yekteb Sidi Ṛebbi ar d win i ɣef tetnadi akken Faḍma ara ţţ-id-yawḍen n neţţa s yiman-is. Qqiment akka yiwet n tmeddit neţţat d Ɛicuca s dat uɛecciw, ta ur theddṛ i ta, yaweḍ-d ɣer-sent yiwen wemɣar, yebded la tt-id-yesskad, yernu iqerreb ɣer-sent, yesteqsa-tent: Ansi kent?... D acu-t akka txeddmemt?... Lḥaṣun, yuɣal yeqqim yid-sent i lheddṛa. Teḥku-yas-d Faḍma yak tamacahuţ. Ihi, nniqal yeţhuzzu kan aqerruy-is, yin-as: Aḥlil a yelli!... Almi d yiwet n teswiɛt, iwet wemɣar deg uqerruy-is: Amek?... Aṛǧu... Ih... ih!

Cfiɣ... di seţţa yid-sen... Iḥeqqa, yella yid-sen weqcic amecṭuḥ... Cfiɣ: tameslayt-nnsen akka am tagi inem... Lameɛna, aṭas ayagi!...

Di ssyen, yeḍher lḥal, a ɣef teqcict ifehhmen, yessefhamen am Faḍma, ar yeshel yak akken ara d-ssukkes deg umɣar limaṛat ilezmen. Akken d imi tetbet, temṣada yid-s, ar d atmaten-is, ternu testeqsi-t ɣef webrid ṭṭfen mi ṛuḥen. Yenna-yas: Cfiɣ, am wass-a; lameɛna a yelli, ur walaɣ a tzemreḍ... ɛla xaṭer abrid ṭṭfen ẓriɣ ur as-zemmert ara tilawin... D win i wumi qqaren lxali: ad ileḥḥu bnadem d lechuṛ ur yeţţemlili d lɛebd. Lḥaṣun, nekk, i wudem n Ṛebbi, ad akent-mleɣ ayen ssneɣ. A tan ɣer-m webrid ṭṭfen watmaten-im... Yesneɛt-as s ufus-is ɣer wedrar-nni dɣa i yas-teqqar akken “ur yecbi deg idurar-nneɣ!” Yerna yenna-yas: Mi tejbamt akin, s akin tebdumt tikli... Lḥaṣun, ad isahel Ṛebbi fell-akent!... Yernu diɣen iweṣṣi-tent ɣef weɛwin, yenna-yasent: Ala ţţmeṛ neɣ tazart, ma tufamt, laked warkul: ḥiwlemt ayen i wumi tzemremt. Ma d aman, ussan imezwura, a teţţafemt, ma, di ssyen akin... Awimt yid-kent albeɛḍ iyeddiden.

Texdem Faḍma yak akken ţ-iweṣṣa.

Azekka-nni, mi yedden ccix lefjer, tessaki-d Ɛicuca: ɛebbant i yecwura uɛudiw almi ggumman ad awin. Itran di tegnewt akken rebḥen; tasmuḍi-nnin tṣebḥiyin n lexṛif mazal la d-tekk si lǧiha-nni i wumi zzint aɛrur. Qablent adra-nni “ur necbi idurar”. Nedhent i wɛudiw, bdant tikli...

Acaṛuq n yiṭij kan, akint s lexṛif ifukk: yuɣal-d diɣen d anebdu. Ţnaṣfa n wass bdunt ţnadint anda ara afent cwiṭ n tili. Lakin, ččant kan cwiṭ. Tenna-yas Faḍma: Ilaq-aɣ lxeṛsum tameddit-agi a nḍill i wedrar-inna... Lameɛna taweḍ-d tmeddit, d ayen, ɛyant, adrar mazal kan yeţban-asent-d dihin, dihin... Ḥebsent, sersent-as i wɛudiw, afent kra n wemkan akken am lɣar, afent-ţ yelha i yiḍes.

S nnig lɛica cwiṭ, Faḍma, ulamma teɛya, yugi ad as-d-yers nadam. Teqqim akka s dat lɣar-nni, tqubel lǧiha-nni i ɣer teẓra ala idurar i ţţ-iferqen d wanda n-teǧǧa baba-s d Mma ɛzuzzu. Aggur, akken kan d-yuli, dihin, dɣa ad as-tiniḍ ssyen i d-yekka, s ɣur-sen...

S tziri, lukan d ur yebɛid ara aṭas, tili, ahat, tezmer ad teɛqel “axxam”... Wissen d acu txeddem tura Mma ɛzuzzu? Ahat ṭṭsen? Neɣ la heddṛen... fell-as neţţat? Bdant nniqal wallen n Faḍma la ttcuffunt, am tid yebɣan a dd-inint kra... almi ţţ-id-yesduqqes uɛeggeḍ, deg yiwen wecṛaf akka agemmaḍ-is. Lakin, cwiṭ, tekks-as lxelɛa, teɛqel wi lan asekkeɛwew-nni: teḍṣ deg yiman-is, tenna-yas: Ziɣ, ula dagi telliḍ, ay uccen ameɛfun. Ma d Ɛicuca, nniqal ula d neţţat tneggz-ḍ, almi t-teɛqel. Tekker ad tuɣal s iḍes, tenna-yas Faḍma:

— Tessneḍ a tdekkṛeḍ?

Tugi: ama ur tessin ara, ama d iḍes kan i tebɣa ad teṭṭes. Teqqim Faḍma weḥd-s, tebdu-d dɣa taɣect-nni tuɣ tannumi teţţawi-d neţţat d Mma ɛzuzzu mi ara ɛiwzent deg yiḍ i ţţedkiṛ... Nniqal tesneznuz kan s leɛqel s leɛqel: isefra, ur tessin ara. Taggara-ya, tesseɛli cwiṭ taɣect-is: ur tuki d yiman-is, yawi-d Ṛebbi deg imi-s kra imeslayen akken tsell dayem teţɣenni-ten-id Mma ɛzuzzu... Teţru...

Ay aggur mi zzin yetran,

Ay ucbiḥ yuɣen tamurt!

Ul-iw a ta d win yezgan

Yeţru, tezzi-yas tagut.

Iḥbiben s lekmal nfan:

Mi nefreq amzun nemmut.

A Sidi, niɣ ur nuksan,

Ma d i rẓag ula d lqut.

Tura gran-i-d yir ussan:

Yekfa rrebḥ-iw, d ayen, ifut,

Imi d tarrawt i ɣ-yeǧǧan,

Ur d-yegri wara naṛǧut.

Ay aggur, kečč d aɛlayan,

Annaɣ, ay uzyin, a lɣut!

Sseɛdi d wiyiḍ anda llan?

Tasa-w ţxil-wat ur ţ-tezzut.

D idammn-iw atnaya kfan,

Ast-d yiwen n wass ur teţţut!...

Adrar-nni ur necbi idurar n tmurt-nnsent, tura, ɛeddant-as-d, ǧǧant-ţţ-in ɣer deffir s xemsa neɣ ma d seţţ yyam ayagi n tikli. Aṭas ayagi i deg i yeţwaffer neţţa s yiman-is s idurar nniḍen... n ṛṛmel. La leḥḥunt, ta ur tehddeṛ i ta. Faḍma, tikwal, ad terkeb ɣef wuɛudiw, tikwal testeɛfuy taɣmiwin-is s cwiṭ n tikli: dɣa, trekkeb Ɛicuca deg umkan-is.

Tabeɛ, ur sɛint ara myehdaṛent; yerna ţţilin imukan n lxali i deg ara yeggugem bnadem mi ara s-teḍher ddunnit yak s lekmal neţţat s yiman-is teggugem temmut.

Awḍent ɣer wanda ufant a ziɣ ar tella tmurt i deg ɛzizit ula d idɣaɣen! Kra leḥḥunt, akken d-zzint wallen-nnsent, ţwalint ala ṛṛmel, ala ijdi. Ţţemlilint-d tikwal d kra n tmuqqnin akken n leḥcic, am yidles; lakin ula d tidak d tiwraɣin, d tiquranin, yerna qlilit. Ma d iṭij!... iṭij, lqaɛa-ines, igenni-ines!

Di ssyen, daɣ-neţţa, i bdan ţţiɛzizen fell-asent waman. Lakin, taswiɛt i deg tent-mazal, ur xuṣṣent ara: akka akka ţţafent anda ara swent, rennunt ţţacaṛent ayeddid i webrid.

Lḥunt akk-nni diɣen mačči d kra n wussan. Lakin, uɣalent, segmi, d ayen, ur zmirent ara i tmess-nni n tlemmast n wass, ad lḥunt kan di ṣṣbeḥ zik alamma yecreq yiṭij, yebda ireqq, ad ɛeddint ad ddarint i walebɛeḍ imukann tili, alamma d tameddit mi iṛuḥ yeɣli yiṭij, tuɣal-d cwiṭ n ṛṛeḥma n tasmuḍi, ad kkrent diɣen ɣer tikli, alamma anda tent-yeḥbes ɛeggu.

Lakin, ass-n, tegr-as tamawt Faḍma i Ɛicuca, am tin yebdan tesskad-iţţ-id s yir aneskud. Yagi yuɣ lḥal, acḥal d abrid i yas-tuki txuṣṣ-d ɣer-s di leqder d ṭṭaɛa-nni tseɛɛu taklit ɣer lalla-s. Ma deg wass mi, la dɣa, kecment lxali ameqran, uɣalent mkul yiwet deg-sent tqeddec kan i yiman-is: lḥaṣun, wwḍent - ur ukint d yiman-nnsent, - am tid yemyuččaḥen ur nnuɣent.

Yiwen n wass, la leḥḥunt akken uɣent tannumi. Azal diɣen yebda la yḥemmu simmal. Tuɣal Faḍma terkeb ɣef wuɛudiw; aqerruy-is tesḥurrem-as abeḥnuq walakin, ula d akken, udem-is yebda yeţţibrik. Ɛicuca, s deffir, la ţţ-id-ttabaɛ. Yiwet n teswiɛt, am win ara ynebcen Faḍma, tezzi ɣer taklit, taf-iţ tečča-tt-id s wallen i ss i texleɛ, Dɣa, aɛudiw ad as-tiniḍ rẓant-ţ wallen-nni yeḥbes. Ziɣ a Faḍma, a leɛmeṛ tgir tamawt, leɛmeṛ twala allen n Ɛicuca almi d taswiɛt-nni! Taf-itent ẓẓant-d deg wallen-is neţţat: taf-itent d tizeggaɣin, d tizeggaɣin!

Lakin i ss i ssexlaɛent, d lɣemq-nnsent: icebba-yas-tent Ṛebbi i Faḍma am lebyur, am temda-nni i deg ur d-yeţban ara welqaɛ. Ternu lxelɛa di Faḍma mi d-mmekti, ar almi d ass-n, almi d imiren, i tuki s Ɛicuca d taberkant yak, d taṣeṭṭaft, udem-is yessagad s tebrek! Lakin, i ss i tugad Faḍma aṭas, yerna s tideţţ, d tasusmi-nni tessusem Ɛicuca, tečča-tt-id kan s wallen-nni-ines. Neţţat ur ţesɛi, ur tufi ara s tini: imi-s yeqqur.

Almi- akken aṭas, taswiɛt telli-d imi-s Ɛicuca, tneṭq-d kan s yiwen wawal:

— Ers-d!

Faḍma, am tin ur nesli neɣ ur nefhim, nniqal tessusem kan, tennerna deg-s lwehma. Tayeḍ tɛawed-as-d:

— Ers-d, ad rekbeɣ nekk!

Twala-ţ Faḍma s leɛweǧ i yas-t-id-nna. Daɣ-neţţa teẓra lemmer a d-ssken iman-is d tin ţ-yugaden, d ayen, wi iẓran amek? La dɣa, si lxuf-nni i ţ-tugad s gellin, tugi. Tenna-yas:

— D nekk, lalla-m, ara yrekben, neɣ d kemm a taklit?

Akken twala mazal la d-ceɛɛel allen-is Ɛicuca, yerna la d-ţbanant tuɣmas-is d timellalin, am tid n weqjun mi ara yerfu, twet s iciwi-s, teddem-d aɛeqqa yessawalen, tsers-it s dat-s ɣef tbarda uɛudiw, tenṭeq, am tin ara yeţɣennin d leɣna: Slet, slet, a bab d yemma... Taklit la teqqar ers-d ad rekbeɣ!...

Cwiṭ kan akka, almi slant, la Faḍma la Ɛicuca, i wɛeqqa-nni la d-yeţţarra, la d-iheddeṛ am lɛebd. Yerna, i ss i tedhec la dɣa taklit, mi teɛqel taɣect n yemma-s n Faḍma: xas taɣect-nni tneṭq-d kan s leɛqel s leɛqel, am tin d-yekkan si lbeɛd aṭas aṭas, am taklit am Faḍma ɛeqlent taɣect n yemma ɛzuzzu la d-qqar:

— Sl-d, sl-d, a yelli a Faḍma! Ṛuḥ a yelli, ur ţţagad, ṛuḥ di ḍḍmana!

Taswiɛt kan akka diɣen, tesl-as Faḍma i wɛeqqa la d-ineṭṭeq, abrid-agi s taɣect n baba-s: Sl-d, sl-d a yelli, a Faḍma: ṛuḥ, a yelli ur ţţagad: ṛuḥ di ḍḍmana!...

Dɣa seg yimir-n ur tuɣal Ɛicuca a dd-ini kra wala kra. Ma d Faḍma, tendeh i wɛudiw, aɛeqqa yessawalen terra-t s iciwi-s. Ṛuḥent diɣen la leḥḥunt.

S akin, seg wass-n, mi ţţ-id-luɛej taklit s kra neɣ kra, neɣ mi ţ-ţwala tɛeggej, a tlaɛi Faḍma aɛeqqa, imawlan-is ad as-d-ţţarran, ad as-d-tekksen lxuf. Ma d Ɛicuca, mi twala akken, ad tessusem, teţţarra-tent kan ɣer daxel.

Rnunt akken diɣen, lḥunt mačči d ayen iferrun. Yuɣ lḥal ayen ara yeţţusemmin d abrid ur yelli imi mačči d lqaɛa i deg ara yeţwanjeṛ webrid neɣ i deg ara yeqqim rrkeḍ: ala ṛṛmel, ala ijdi, neɣ, tikwal, d iẓra d-yeţbanen rɣan s yiṭij. Walakin, yuɣ lḥal, iweṣṣa-d Faḍma wemɣar-nni i yas-d-yemlan akken ara tleḥḥu: Ur tesɛiḍ abrid ara m-iɛerqen: ɣur-m kan ţţarra acaruq n yiṭij ɣef uzelmeḍ, telḥuḍ ɣer s dat! Daɣ-neţţa, deg wass amezwaru, neţţat teţwellih kan iman-is akken ara s-d icerreq yiṭij ɣef uzelmeḍ, iɣelli-yas ɣef yeffus.

Yiwen n wass, yuɣ-int lḥal aṭas i deg sent-fukken waman: tameddit, la leḥḥunt, mazal ur ufint anda ara kksent fad. La dɣa tamurt, simmal rennunt deg wussan n tikli, simmal lxali iɣelleb wayeḍ, simmal neqqsen i mukan n waman. Ass-n, daɣ-neţţa, segmi fukkent ayeddid, ţnaṣfa n wass, yella nunti leḥḥunt, almi d imiren, ur d-mlalent d wayen bdant la ttcedhint.

Daɣ-neţţa, yeɣli-d lmeɣreb, tenna-yas Faḍma:

— Ur nḥebbes ara alamma nufa anda ara nsew.

S nnig lɛica, mazal-itent la leḥḥunt. Xas aggur d ineggura-s, wer ɛad d-yeţţali, lakin s tafat kan n yetran ɣer yejdi amellal ţwalint akken ilaq.

Yiwet n teswiɛt, awḍent ɣer kra n tiɣilt akken n yeẓra, ḍillent-as, walint, - am tid ara yeɣlin fell-as, ur bnint, - tibḥirt! Aṛemmuɛ n tzantin; ṭṭjuṛ nniḍen n mkul ṣṣenf; leḥcic d azegzaw! Yernu, yewt-int-id ssyen am ubeḥri d asemmaḍ yeţraḥen d aman! Akken wwḍent, kecment ɣer tlemmast n leǧnan, am wakken ara kecment lǧennet: walint akka n wakka, rrent-d s lexbaṛ ulac ula d yiwen lɛebd. Teqqen Faḍma aɛudiw, ɛeddint ddukklent ɣer wemkan i deg slant yekka-d ṣṣut uceṛcuṛ n waman.

Awḍent, afent sin yemdunen akka, wa d tama n wa, mkul yiwen s lɛinṣer-is. S akin, segmi ḥarent, yenɣa-tent fad, ɛnunt mkul yiwet yiwen, swant almi ṛwant.

Akken d imi ten-id-yuɣal leɛqel, am tid ara d-yuɣal ula d ṛṛuḥ, teqqim Faḍma a la teslufuy yak i teḥcicin d tjeǧigin-nni i yas-d-yezzin, teţţawi-tent s imi-s am tin ara yebɣun a tent-tečč d lmakla. Taswiɛt tenṭeq ɣer Ɛicuca, tenna-yas:

Welleh, imi ncedha aman, tura a tna ɛumen, meqqar ar d an neccucef!

Dɣa ur tuṛǧa ara: imir-n kan tebda tefsi aggus tekkes leḥwayǧ-is.

Yeţţaɣ lḥal, aɛeqqa yessawalen deg iciwi-s: teţţu-t: yeɣli-yas-d, ur t-twala, iṛuḥ yegrareb ɣer daxel n wemdun. Ɛicuca ssyihin, agemmaḍ, twali-t-id, tessusem. Tekkes leḥwayǧ-is ula d neţţat, ccucfent, uɣalent mkul yiwet deg umdun-is; almi ɛyant, ffɣent-d, lsant, ṛuḥent-d ɣer wanda xtaṛent ad sɛeddint iḍ-nni.

Azekka-nni diɣen ṣṣbeḥ zik, wejdent, ṛuḥent. Xas yelha wemkan-nni ǧǧant, iɛejb-itent, walakin teẓra Faḍma, a ma ur telḥi d lebda ɣer s dat, ur tufi atmaten-is.

Leǧwahi n uzizbu, yuɣ-itent lḥal lḥant taṣebḥit s lekmal: steɛfant talemmast uzal. Akken d imi tekker diɣen Faḍma ad terkeb ɣef wuɛudiw, ad uɣalent diɣen ar tikli, taki-d d yiman-is yeccarrew yak weksum-is deg iḍarren almi d aqerru, am tin i ff ara d-ɣli tawwla deg yiwet n teswiɛt. Yerna, ur teẓri acuɣer, teɣli-d fell-as lxelɛa i ss i tuɣal yak la teţţergigi. Ur tli lɣerḍ i yiman-is: teqleb ɣer Ɛicuca: twali-ţţ ula d neţţat am tin yeqquren di ddehca, la ţţ-id-sskad, tceɛɛel-d deg-s allen-is! Twali s akin Faḍma... Ɛicuca-nni yellan d taklit, d taṣeṭṭaft,... di tuqqna n tiṭ la yeţţimlul weksum-is... yeţţimlul, yeţţimlul almi tuɣal yak Ɛicuca, deg iḍarren almi d ifassen, almi d udem-is, irkel d tacebḥant, aksum-is yak d amellal am win n tḥeṛṛit!

Lakin, di ssebda tedhec di taklit-is ibeddlen ṣṣifa, ar teţţaki d yiman-is neţţat, teţbeddil... tettibrik! Trefd-d ifassen-is: ḍhern-as d iṣeṭṭafen! Ma d udem-is, ad as-tinid teţwali-t s yiman-is, tuki-yas: yuɣal d udem n taklit! Ziɣ-nni a Faḍma teţfeṛṛiǧ, txelleɛ di Ɛicuca yuɣalen d tamellalt, a Ɛicuca, ar tetfeṛṛiǧ, txelleɛ di ... lalla-s yuɣalen d taklit!

Akken d imi tɛedda teswiɛt, am tid ara d-yakin, afent iman-nnsent akken uɣalent, d tideţţ, mačči d tirga i yurgant. Ula d akken Faḍma ur ţ-yeffiɣ ara leɛqel, terra iman-is amzun ur yelli wara, teqleb, teṭṭef deg walgam uɛudiw akken ara terkeb, Teɛnu-ţţ-id Ɛicuca, tessemḥallq-as di txellalt ufus, tenna-yas:

— Aṛǧu ziɣ cwiṭ, a... lalla. Wissen tura ahat... wi ara yrekben? Ma d taklit neɣ... d lalla-s?

Tefhem Faḍma, ur ţ-tnumer ara: tserreḥ i wɛudiw, twet tesferfed deg iciwi-s. Tayeḍ twala-ţ, terna tenna-yas:

— Ha ha ha! Aha ziɣ siwel-asen i baba-m d yemma-m zuzzu! Muqel ziɣ d acu ara m-d-inin?...

Dɣa, ur terni ara Faḍma anadi: teẓra yuɣ-int lḥal acḥal i deg ur tedli ɣef wuɛeqqa yessawalen: teẓra tefsi aggus mačči d yiwet n tikkelt, tekkes leḥwayeǧ-is, teccucef: xas a t-tekkes deg wul-is: ar as-iṛuḥ. Ma d tuɣalin ɣer deffir, ad tnadi, ulayɣer... ṛuḥ kemmini af-d tissegnit di lebḥer!

Dɣa terna teɣli-yas yak cwiṭ-nnin tezmert i yas-d-yeqqimen: s ɣur Ṛebbi i yas-d-kka! Deg yiwen n wass, f tikkelt, tuɣal d taklit, yerna iṛuḥ-as wayen akken i ss i nniqal teţţemlaɛi d baba-s d yemma-s. Daɣ-neţţa tura d acu yas-d-yegran a t-teḍmeɛ neɣ a t-tmenni? La dɣa, la dɣa, xas mazal ɣezzif lɛemṛ-is, anwa ul, anwa... udem i ss ara tqabel ama d gma-s ama d imawlan-is ama d iḥbiben, s uqadum-nni-ines n taklit yessexlaɛen s tebrek d teṣḍef?

Daɣ-neţţa, tebded kan akken, tesskad di Ɛicuca, ur ţ-twala: twellsent wallen-is; ifassen-is ɣlin; tigecrar-is d leɛḍam-is yak feclen; almi i ţţ-id-luɛa Ɛicuca, yuɣ lḥal ɣef wuɛudiw, tenna-yas-d:

— Lḥu!

S akin,... tin akken yellan zik d taklit terkeb, tezwar s s dat; Faḍma yuɣalen d neţţat i d taklit ttebɛ-iţ deffir, la tleḥḥu teţmal.

Xas ibeddel-asent Sidi Ṛebbi nnewl i weglim-nnsent deg yiwet n teswiɛt, wa lakin ayen yeţţusemman n daxel, di ṛṛuḥ alamma d ul, alamma d lxaṭer d leɛqel, xas ula d iɣsan d lǧehd, lḥaṣun, mazal-itent kan, am Faḍma am Ɛicuca, akken llant seg wasmi i d-kkrent.

Daɣ-neţţa, ur tɛeṭṭel ara Faḍma iɣelb-iţ leɛtab.

Asmi d Ɛicuca i ileḥḥun ɣef wuḍaṛ, ur yeɛdil ara, ɛla xaṭer neţţat, deg wasmi i d-kker, tennum ddeṛk, txeddem, debɣen iḍarren-is, qquren yeɣsan-is s lekmal, lḥaṣun, almi tezmer ad teṣber i tikli d ɛeggu, ger cwiṭ d waṭas. Wamma Faḍma, deg wasmi i d-kker, ala ayen telḥa kan di tɣerɣert, neɣ ayen teţţazzal asmi akken tettabaɛ timecbibar.

D ayen i ss i, ass-n, xas yuɣ-int lḥal akteṛ n ccehṛayen i deg la leḥḥunt di lxali, neţţat mazal iḍarren-is d leɛḍam-is d ileqqaqen.

 Daɣ-neţţa, akken d imi lḥant akken leǧwahi n tlata neɣ d ṛebɛa sswayeɛ, Faḍma yuɣ-it lḥal zik i tebda aseqquder; taswiɛt, d ayen, teḥbes, teɣli ɣef tgecrar, tuɣal teḍleq d tinnegnit, teqqen allen-is, am tin yeṭṭsen.

Twali-tt-id Ɛicuca, tezzi-d ɣer-s s uɛudiw, taweḍ-d s nnig uqerruy-is, tenna-yas:

— D acu-t akka kem-yuɣen? Kker!

Yuɣ lḥal, segmi i d-bda tikli ɣef wuḍar, tessuter-as yagi ad as-tanef ad terkeb cwiṭ, tugi Ɛicuca. Daɣ-neţţa imir-n, mi teɣli, ṭṭmeɛ yekks-as, ula d neţţat yeggumma yimi-s a d-yenṭeq s wawal uḥellel. Tṣeḍḥa. Tṣeḍḥa deg yiman-is a neţţat ara yḥellelen tinna akken teẓra d neţţat i d taklit-is. Tesmenyif ad temmet din. Telli-d kan cwiṭ allen-is, am tid yemmuten ula d nutni, terra-yas-d:

— Ṛuḥ... anf-iyi dagi!

Ɛicuca, mačči d ul-is ur nebɣi ara ad yeǧǧ Faḍma dinna, temmet s akin neɣ tidir. Wa lakin... teẓra di Faḍma-nni i tella tudert-is neţţat s yiman-is. Si zik, seg wussan imezwura i deg kecment lxali i d-yeksa wul-is lmut n lalla-s. Lakin, tufa, a lukan a ţ-teǧǧ neɣ a t-tneɣ, ar d lmut-is ula d neţţat. Teẓra a lukan, - am teswiɛt-nni, - ad as-temmet, s lmut kan n yiman-is, ar d-gri weḥd-s; s akin, yeḍher lḥal, s ani tebɣu tesked, ama ɣer s dat, ama ɣer deffir, ama ɣef zelmeḍ, ama ɣef yeffus, ɣer wanda qeḍɛent wallen... ala lxali! Ala lxali-nni i deg ur teẓri s ani ara terr neɣ s ani tteddu. Teẓra lḥaṣun a lemmer ad temmet Faḍma, ur tezmir ad ternu yiwen n wass s deffir-s. D ayen i ss i ur tezmir ara a ţ-teǧǧ.

Walakin, ula d akken, yella ddwa. Ters-d ɣer lqaɛa, teddem-d ayeddid, s akin tessureg-d aman ɣer tdakemt ufus-is, teṭruccu yis-sen Faḍma s aqadum. Terna, tefka-yas teswa; almi i ţ-twala teqqim-d ɣef yiman-is, tebda tseffeḍ deg wudem-nni-ines yeţberriqen ɣer yiṭij s tebrek. Tenna-yas diɣen:

— Kker!

Tekker. Di ssyen kan tebdu tikli. Teẓra ay aɛudiw, ala ayen i t-terkeb. Ternu Ɛicuca tuɣal s amkan-is ɣef tbarda: uɣalent diɣen, ta deffir ta, a la leḥḥunt.

Igad d-yeţţawin tamacahuţ-agi qqaren ass-nni kan dɣa i d mazal yiwen n wass ad mden telt-cchuṛ i deg bdant tikli di lxali...

Deg umkan-nni i deg teɣli Faḍma, tuɣal tekkr-d; tura diɣen d ddeqs i d-lḥant. Iṭij akken kan yeɣli.

Lemmer d lebɣi, tura kan i d taswiɛt i tikli. Walakin tfukk Faḍma, d ayen. Yeţţili wanda ur izemmer ara bnadem ad yexdem s nnig lmeǧhud-is, akken yebɣu yessɣer ul-is.

Tuɣal diɣen d neţţat i igran ɣer deffir. Ɛicuca, f uɛudiw, akka akka a d-qleb ɣer-s, teţɛassa-ţ limmer anda teţɣimi. Teţwali-ţ s akin, mi ţ-yebda ɛeggu, nniqal teţmal kan, treffed iḍarren-is s tmara, am wid ẓẓayen bezzaf, di zzeg-s ɣer da tuɣal tɣelli. Lakin tewhem Ɛicuca mi ara ţ-twali din din kan a d-kker: ad teɣli ɣef tgecrar, taggara ad as-teḍher temmuger s ifassen-is, am win ara yelḥun ɣef ṛebɛa... alamma tesbedd-d diɣen iman-is; twali-ţ s akin la ţ-id-ttabaɛ teţleɣway, am tin isekṛen. Iḍaṛren-is, wissen amek almi, jerḥen yak, uɣalen yak d idammen...

Yiwet n tikkelt, teɣli diɣen akken, tṛuḥ akken ara d-kker, lameɛna teqqim akken ɣef tgecrar, teqqur akken di ddehca: tawi kan afus-is ɣer umeẓẓuɣ-is am tin ara yesmeḥsisen i kra. Twali Ɛicuca texdem am neţţat, almi ula d aɛudiw, am win ara yedduqqsen, yeḥbes, yessebded imeẓẓuɣen-is s igenni. S akin, qqiment akken la ttemyeskaden Faḍma d Ɛicuca, lameɛna s wallen kan, ta teqqar i ta: i kemm, tesliḍ?...

Uṛǧant akken cwiṭ kan akka, almi... abrid-agi slant s tideţţ, yerna ɛeqlent-ţ: d aseglef, d aseglef n weqjun! D aseglef n weqjun! D aqjun i la yesseglafen! Wissen, lemmer slint i taɣect n wergaz neɣ n tmeṭṭut, ma ad feṛḥent akteṛ neɣ ala? Lakin, ɣur-sent lḥeqq, ẓrant ar anda yella weqjun, ar yella d lɛebd.

Tekkr-d Faḍma, tebda la tessikid akka n wakka. Ɛicuca akken nniḍen. A ta iɛiwed-d weqjun aseglef, yerna simmal yeţqerrib-d ṣṣut-is.

Ttbeɛ Faḍma dɣa d ansi i d-yekka; twali, dihin dihin ɣer lǧiha n lɣerb, ţqarib ɣer wanda nneqḍaɛen igenni d lqaɛa, am uɛecciw, neɣ am utemmu, ula d ddexxan la d-iteffeɣ seg-s. Twali-t s akin ula d Ɛicuca. Sakin, am tin irekben, am Faḍma ɣef wuḍar, ad as-tiniḍ almi d ass-n kan ay bdant tikli. Ṭṭfent nnican d aɛecciw-nni, la leḥḥunt ɣer-s.

Lakin, akken bɣunt lḥant, aɛecciw-nni yetban-asent-d kan dihin dihin, mazal yebɛed. Yeɣli-d lmeɣṛeb, mazal la leḥḥunt, mazal aɛecciw yebɛed. Walakin, ulac uɣilif: yekkes-asent lxuf, yekks-asent ula d ɛeggu mi walant, dɣa ɣer dinna, tceɛɛel tmess!

Taswiɛt, almi diɣen yedduqqes uɛudiw, yebded, nunti xelɛent: s dat-sent akka, s ɛecṛa leqdami, la d-yesseglaf deg-sent weqjun; argaz d tama-s la s-yeqqar, s teqbaylit: Susem ay afuḥan! Ečč aqerruy-ik!

Dɣa, Faḍma, d ayen i wumi tezmer. Taki s lɛeql-is la ytezzi, itezzi; taggara-ya, teɣli, teṣreɛ...

Ɛicuca ur d-wjiɛ ara di faḍma d-yeɣlin. Akken kan d imi tesla i tmeslayt i ss i yenṭeq wergaz ɣer weqjun-is, dɣa am tin ara d-yuɣalen si lmut! Tenna-yas:

— Annaɣ, a sidi, ihi, ula d kečč...

Argaz, ula d neţţa, mi yas-yesla, yernu iqeddem-d ɣer-sent, iwali llebsa-nsent, la tin irekben la taklit nni yeɣlin: d timḥermin n westaw! D timḥermin akken tent-qqnent i yqerra-nnsent... almi ula d aggus... lḥaṣun, yedhec. Yenna-yas:

— D acu-kent a tameṭṭut? Ansi-kent? Ansi d-kkamt?

Tebdu teḥku-yas Ɛicuca:

— Iɛerq-aɣ webrid... Ur neẓri s ani i nteddu: acḥal ayagi nunti d tikli...

Simmal argaz teţţawi-t lwehma. Taggara, yenna-yas:

— Tura, mačči dagi...

 Ar wembeɛd, mi wwḍent ɣer dihin, yuɣal yenna-yas:

— I taklit-agi? Tenna-yas:

— D taklit-iw. Anf-as i tmeɛfunt! Ulayɣer tesɛeţţbeḍ iman-ik fell-as, tmeɛgazut: tugi ad telḥu...

Iṛuḥ ɣer Faḍma, irefd-iţţ-id ger ifassen-is am llufan, isers-iţ ɣef tbarda, s dat Ɛicuca, yenna-yas:

— Ṭṭf-iţţ-in akken alamma d aɛecciw, tura yeqreb lḥal...

Yezzwer aɛudiw s dat-s, aqjun ula d neţţa ɣer s dat yak la yeţţazzal, yesseglaf, am win ara sen-yemmalen abrid, Awḍen ɣer uɛecciw, twali Ɛicuca tarbaɛt n yergazen nniḍen la d-sskaden deg-sen, ţṛajun-ten. Weqbel ad awḍen yak ɣer tewwurt, ilaɛi-ten win akken d tid yewwin, yenna-yasen:

— Niɣ nniɣ-awen: aqjun ur yeskiddib ara: a ttad ɣer-wen, d snat n tilawin... yerna...

Yekker ad asen-yini: yerna d tiqbayliyin! lakin ur as-unifen ara widak: fehmen, ala s wallen-nnsen. S akin ɛnun-tent-id: wa yessers-d Faḍma mazal d-nuki, wiyiḍ llhan d Ɛicuca: mkul wa d akken ara ţţ-id-yessers neɣ ara s-yeṭṭef afus.

Almi i tent-skecmen i snat ɣer daxel n wayen akken i wumi yasen-tesla Ɛicuca la s-qqaren axxam, neţţat dɣa, weqmen-as amkan ɣer lkanun, teqqim; Faḍma, tenna-yasen Ɛicuca:

— Ulayɣer i ţ-teǧǧem dagi a ken-tesfuḥ, teqjunt!

Lakin dɣa d win akken d-yeddan yid-sent ur as-yuɣ ara awal. Yuɣ lḥal “axxam-nni meqqer mačči d kra, daɣ-neţţa bḍan-t ɣef sin, nnefṣ nniḍen ḍhern-as i Ɛicuca qqnen deg-s ileɣman. Iɛeddi wergaz yesɣim Faḍma ɣer d tama n tewwurt n nnefṣ-nni yeţţusemman d adaynin, lakin di lḥedd n tɣerɣert. Yeddem ṣṣḍel n waman, yesbezg-as yak udem-is d wunyir-is, yernu yefka-yas teswa.

Tinna telli-dd allen-is. Tamezwarut kan mi d-rra s lexbaṛ, tɣawel ɣer tmeḥremt uqerruy-is, tẓemḍ-iţ, teṣṣubb-iţţ-id ɣef wenyir, akken ur d-yeṭṭahhar ara ula d yiwen wanẓad ucebbub-is: di ssyen, tawi ifassen-is i sin ɣef wudem-is, am tin yebɣan ad teffer.

Di ssyen akin, deg win akken i yas-yefkan teswa, tecfa fell-as, terfed allen-is ɣer tɣerɣert: acḥal n yergazen nniḍen... Twali-ten, tesl-asen, la dɣa, yiwet n tmeslayt-nnsen, am umezwaru-nni... d tameslayt-nni iheddeṛ baba-s! D tameslayt-nni theddeṛ neţţat deg wasmi d-kker! Tsell-asen mi a la heddṛen d Ɛicuca: icebba-yas Ṛebbi, ama di lheddṛa, almi ula di ṣṣifa-nnsen akken llan, s acu i deg ten-teɛqel...

Di sebda tesskad akken deg-sen yak, lɛeql-is la yxeddem, yuɣ lḥal winna d-yellhan yid-s yesteqsa-ţ ma yella kra tebɣa, ma telluẓ: neţţat thuzz kan aqerruy-is am win yennan ala. Dɣa, yeǧǧ-int akken, iṛuḥ yeqqim d wiyiḍ, zzin-as i Ɛicuca la sen-d-iḥekkun.

Akken d imi d-rra s lexbaṛ Faḍma nnejmaɛen-d ɣer lkanun akken llan, tḥesb-iten: taf: seţţa! Yuɣ lḥal, d ayen, yekkes ccekk deg wul-is: ar d widak-nni i ɣef teţnadi! Ar d atmaten-is! Daɣ-neţţa, ifassen-is dayem ɣummen udem-is, tebra i wqerruy-is, teţru deg wul-is:

— Annaɣ, a Sidi Ṛebbi, i wayeḍ anda yella?... Lakin, ad as-tiniḍ yesla-d i wul-is, ineṭq-d winna yeţbanen d ameqran deg-sen, iluɛa-d wiyiḍ:

— Amcum-nni diɣen a ta yɛeṭṭel-n! A ţţan tɛedda lɛica, wer ɛad d-yewwiḍ!

Yerra-yas-d yiwen deg-sen s teḍṣa:

— A wlidi, amzun ur tessinḍ ara Sseɛdi! Niɣ teẓriḍ neţţa akka i d tannumi-s: iḥemmel ad yelḥu i tziri...

S akin d ayen: xas aṭas i teɛteb, xas jerḥen iḍarren-is, xas tewweḍ lmut, xas... tuɣal d taklit, lakin ulac uɣilif: ulac wi irebḥen, ulac wi ifeṛḥen am Faḍma, imi kan tesla i yisem n Sseɛdi!

Rnun akka cwiṭ, nniqal bdan la s-qqaren: An nečč imensi, ad as-neǧǧ ayla-s!... almi slen la d-ţ-qerrib taɣect teţdekkiṛ. Taswiɛt nniḍen diɣen tuɣal tessusem... a ta ikecm-d welɣem d amezwaru, iɛeddi s dat Faḍma s adaynin, yernu-d Sseɛdi:

— Wa... ms-lxiṛ fell-...

Yuɣal deg wawal: yebded, yessusem, yecɛel allen-is di Ɛicuca. Twali-t Faḍma. Neţţa mazal i yas-igir tamawt: yedhec kan di tmeṭṭut yeqqimen d watmaten-is. Twali-t s akin, tečč-it s wallen, tɛeql-it: d neţţa, d Sseɛdi! Xas yeswehm-iţ cwiṭ s teɣzi ɣezzif mačči d kra, xas iḍehr-as wudem-is d aberkan deg yiṭij, lakin d neţţa! Ad as-tinid iḍelli kan i t-teẓra: d allen-nni-ines tizegzawin am tidak-is neţţat; d acebbub-nni-ines awraɣ, lakin, ɣur-s neţţa, d aberkan d imukan, seg yiṭij diɣen; d taqemmuct-nni tamecṭuḥt i ff i s-tḥekku Mma ɛzuzzu, teqqar-as: Niɣ akka a yemma? Niɣ, d taqcict ara d-sɛuḍ?... Ma belḥaṛa tura, tbanen-d ɣef tcenfirt-is kra n wanẓaden iwraɣen...

Iɛeddi s akin yeqqim. Almi i sen-yenna umeqran:

— Fekt-as imensi i taklit, d wamek d-yezzi ɣer-s, ula d neţţa, isekd-d ɣer wanda teqqim. Lakin takwaţ i deg ţ-yuɣ lḥal tḍullem, ternuḍ udem-is neţţat d aberkan, daɣ-neţţa yezzi-d kan cwiṭ aqerruy-is ɣer-s, iwala-ţ ur ţ-iwala, yuɣal ɣer lheddṛa neţţa d watmaten-is.

S akin neţţa la sen-d-iḥekku ɣef yigelman yewwi, acḥal i ten-yezzenz, deg-dewwaṛ flani,... wwin-d azal.

Tefhem Faḍma ziɣ d kra n wussan i deg t-yuɣ lḥal iṛuḥ, almi d ass-n i d-yusa. Nutni, di sebda tetten, ɛawedn-as taqsiṭ n tmeṭṭut d taklit-is i yasen-d-yeɣlin di tlemmast n lxali ur bnin fell-asent.

Akken d imi ččan, fukken imensi, yeţţaɣ-iten lḥal yak myefhamen: Ɛicuca, xas ula d neţţat teɛqel imdanen ala ɣef wakken kan i yas-d-ḥekku Faḍma deg ubrid, xas tefhem ula d Faḍma-nni teɛqel atmaten-is, lakin teẓra ar akken i s-yehwa ad tehdeṛ. Tessen Faḍma, teẓra-ţ d tin ara yessetmenyifen ad temmet, ad teţwagzem cwiṭ cwiṭ wala a dd-ini tideţţ i watmaten-is s uqadum-nni-ines aseṭṭaf. Di ssyen akin, ad asen tini i sebɛa yergazen-nni: nekk d weltma-t-wen,... mačči d taɛeggunt!

Teẓra iman-is, xas yuɣal weksum-is d amellal, llant aṭas n temsal nniḍen ur neskiddib ara: tamezwarut yak d idammen, tasa, d wul; tin ɣer-s, tesked iman-is yagi di lemri, tufa... icenfiren-is mazal-iten kan d ibaṭaḥen, nneqlaben yiwen d akessar wayeḍ d asawen; inezr-is, d ulac-nni n zik dayem; ma d acebbub-is, la dɣa, d isɣaren-nni, d akerṭeṭṭi-nni kan n tẓazzant, almi t-teffer ula d neţţat am wakken teffer Faḍma winn-is. Ala, ulamek asen-tini: d weltma-t-wen.

Daɣ-neţţa tesl-as Faḍma di tekwaţ-is la sen-d-ḥekku d acu n tmacahuţ-nni yak “d yelli-s n lqayed... trewl-d,... bɣan a ţ-nɣen... Iɛerq-asent webrid neţţat d taklit-is... Lḥaṣun, almi i yasen-terra ulawen d aman!

Akken d imi tfukk leḥkayat, ihedṛ-as-d winna akken i wumi tesla qqaren-as wiyiḍ dadda, yenna-yas:

— Tura a weltma, aḥlil: ad yili Ṛebbi yid-m; lakin ɣur-kent zzheṛ imi d-ɛeddamt ssyagi tufamt-aɣ-d.

Nekni, la teţwaliḍ deg-neɣ, di sebɛa yid-neɣ d atmaten. Daɣ-neţţa, ur tesɛiḍ ara tagadeḍ neɣ ara tkukruḍ yid-neɣ. Xas jeɛɛel-aɣ am watmaten-im. Taqsiṭ i ss i yaɣ-yekteb Ṛebbi an nɛic di tmurt-agi mačči d ayen ara m-neḥku. Wa lakin, n wayen i kent-yecban, la kemm la taklit-im, ur yelli wara kent-ixaṣṣen. Tin ɣer-s, tikli, di ssyagi akin, ur tesɛimt s ani ara ternumt: lxali yellan ɣer s dat yeɣleb win n-teǧǧamt ɣer deffir. D ayen i ss i ihi an neḥmed Sidi Ṛebbi: kennemti, imi d-mlalemt yid-neɣ, nekni, imi yaɣ-kent-id-yefka; ahat ad aɣ-tṣelḥemt, ya lukan ala i lemwansa.

Terr-as Ɛicuca:

— Ala, a sidi, mačči i lemwansa kan: nekenti d tilawin, d ulabudd an nesɛu i deg ara ken-nɛiwen deg uxxam: lxeṛsum d lqut, ahat ad tebɣum ad awen-t-niwleɣ; tegra-d... tihin, ahat... a wer taweḍ ma d ara tečč kan ad teqqim! Tabeɛ, d nekk ara d-yellhin yid-s. Yerna, imi tesɛam ileɣman, ma ur tesɛi ara ccɣel deg uxxam, ad teţṛuḥ a ten-tkess.

Ḍḥun-d ula d nutni d ayen i ɣef tnadin: daɣ-neţţa mṣadan yak.

Lawan n yiḍes, kkren akken llan, nnan-as i Ɛicuca:

— Nekni tabeɛ nuɣ tannumi neggan beṛṛa. Ddmen ayen i sen-ilaqen n lqecc, ffɣen, ǧǧen-tent weḥḥed-sent. Tɛeddi Ɛicuca tessu-d i yiman-is, tenna-yas i Faḍma:

— Niɣ tfehmeḍ kemmini dɣa kcem kan s adaynin ad teṭṭseḍ: tabeɛ din i d amkan-im deg wass-a.

Tekcem Faḍma ɣer daxel n udaynin, tnuda almi d lqern nniḍen, akin i sebɛa ileɣman-nni, taf cwiṭ n bemkan, dɣa, akken kan ara ţ-yawi mi ara teṭṭes. Terfed akka n wakka cwiṭ n wedles, neɣ ma d alim, d tama ileɣman, tweqm-it ɣer lqaɛa am usu, terna adɣaɣ d asummet, tɛedda teṭṭes.

Azekka-nni ṣṣbeḥ, tafeǧrit, la s-d-ssawal Ɛicuca: Kker:

Tekker Faḍma, lakin, mi yasent-d-yesla, a ta ikecm-d Sseɛdi, yenna-yas i Ɛicuca:

— Assagi- ilaq ad as-mleɣ amek ara tberru d wamek ara tteqqen ileɣman: di ssyen, ad dduɣ yid-s ad as-mleɣ diɣen anda ara ten-tkess. Ma d kemmini, tura ma yehwa-yam xas ṭṭes: mazal lḥal. Ma d nekni, aql-aɣ a nṛuḥ irkel ɣer ṣṣyada. Imi telliḍ kemm deg wexxam, ur nesɛi ara nagad.

Yekcem s akin s adaynin. Yesked akka n wakka ad iwali taklit; almi i yas-teḍher di teɣmert-inna akin la teţɣawal tzemmeḍ timeḥremt uqerruy-is, teţwenniɛ agusis: yuɣ lḥal tesla-yas, yerna teɛqel taɣect n Sseɛdi, mi yas-yenna “ad as-mleɣ”. Daɣ-neţţa iɣawel-d ɣer-s, allen-is di lqaɛa, tenna-yas:

— Ṣbaḥ-lxiṛ... a... sidi... Yenna-yas:

— Ṣbaḥ-lxiṛ... Isem-im? Tenna-yas:

— Faḍma.

— Faḍma?...

Yebded akken cwiṭ, yessusem. Lḥal mazal yeḍḍullem cwiṭ, daɣ-neţţa, xas myeskaden, wa ur yeţwali udem n wayeḍ akken ilaq i wakken ara s-d-yerr s lexbaṛ ma yella kra yembawlen deg-s. Almi d taswiɛt yenna-yas:

— Muqel tura amek ara txeddmeḍ.

Yesneɛt-as s akin yak amek ara tettcuddu, ara tefsi tiyersiwin n rrbug; di ssyen, yessufeɣ-d ileɣman, yuṛǧa-ţ almi yas-d-fka Ɛicuca uraw n warkul d sin itemṛiwen, terna tenna-yas-d:

— A tan weɛwin-im: lameɛna d win i d lqut-im n wass kamel: ulayɣer d-ṛuḥeḍ s axxam alamma d tameddit kan mi ara d-nehṛeḍ.

Zzewren ileɣman s dat-sen, ṛuḥen ddukklen. Lḥan akken almi iṛuḥ yuli wass. Sseɛdi iluɛa-ţ meṛtayen neɣ tlata kan, mi ţ-yeţweṣṣi yerna yekks-as lxuf: ur yelli wara tt-id-ilaɛjen anda ara teks, neɣ wara tagad.

Awḍen ɣer kra n cwiṭ idurar akken, deg-sen kra iɣuraf n wedles d umezzir. Yenna-yas:

— A tan ɣer-m. Tameddit, niɣ tecfiḍ ɣef webrid?

Tenna-yas:

— Anɛam, a sidi, yirbeḥ.

Yeǧǧ-iţţ-in din. Neţţa yuɣal-d ɣer watmaten-is.

Refden aɛwin, ddukklen di sebɛa yid-sen, ṭṭfen abrid nniḍen, ṛuḥen ula d nutni.

Di tṣebḥit-nni, tebdu Faḍma ussan-nni i s-yekteb Sidi Ṛebbi a ten-tesɛeddi d taklit, d tameksawt n watmaten-is d Ɛicuca.

Di tyessawt-nni ileɣman, taf teţwet akteṛ n zik lameɛna, si lǧiha nniḍen, tennejbaṛ. Teţwet: yennerna-yas lhemm asmi tuɣal Ɛicuca teţţak-iţ ɣer tyessawt di lefjer alamma d iḍ, i laẓ d ḥafi d ɛeryan i ss i, ṣṣbeḥ, ad teţţergigi deg usemmiḍ, deg uzal iḥerrq-it yiṭij, yerna, i ss i tesḥessay aṭas i ddell-nni i deg tella d lḥeqra-nni teţwaḥqer am teqjunt; d atmaten-nni ines, d Sseɛdi-nni, i d wu tecrek axxam, i yas-iheddṛen, i ţ-yeţwalin, lakin ur as-d-newwi s lexbar: d Sseɛdi-nni i yas-yeqqaren i yemma-s: Awi yesɛan wletma-s: ad as-geɣ isem Faḍma! Yeskaden di weltma-s-nni, di Faḍma-nni, mi ara tteţţ teggan deg udaynin neţţat d ileɣman, ur yeẓri. Ur yeẓri... d ayen iḍehren lakin neţţat teẓra. Dɣa d ayen i ss i ayen ara ţrun i sebɛa yid-sen limmer di ɛlimen, teţru-t neţţat weḥd-s.

Nutni ur ţ-ẓrin ara; neţţat si tekwaţ-is daxel n leɣbar ileɣman, teţwali-ten-id: teẓra-ten... d arraw n yemma ɛzuzzu. Lakin tsell-asen-d kan mi ara heddṛen d Ɛicuca ɣer lkanun, ur tezmir ad tenṭeq ɣer-sen. Ad teggar s akin aqerruy-is di tgecrar-is, ad tɣeẓẓ ticenfirin-is alamma ţţakent-d idammen, akken ara s-ţţuɣalen imeṭṭawen ɣer daxel, limmer ad as-d-slen...

Leɛtab, laẓ, asemmiḍ, weɛṛit, d tideţţ, ɣef teqcict ur iḥuz leɛmeṛ ula d asennan; ɣef Faḍma yeţwaḥedren deg wasmi i d-kker am mummu n tiṭ. Lakin, asmi tɛuhed Ṛebbi ar d-taweḍ d atmaten-is ula ɣer lqern n ddunnit i tebna ad teɛteb, ad tlaẓ. Lameɛna, i ɣef ur tebni ara, d akken ţ-yessaweḍ Sidi Ṛebbi: ar ttaf d atmaten-is, ar ten-teɛqel, ar ttili yid-sen, lakin, ar ţ-yaɣ lḥal neţţat d taklit, ur tezmir ad tesseḍher iman-is ɣer-sen...

Si lǧiha nniḍen, tennejbaṛ cwiṭ dɣa s tyessawt-nni diɣen i ss i tesserwal iman-is, teţţaf cwiṭ n ddwa di tɣimit-nni n weḥd-s, ala neţţat d ileɣman. Treggel, akken, la dɣa, aṭas aṭas, i Ɛicuca i yasen-yeqqaren i watmaten-is: Aneft-as i taklit: a d-llhiɣ yid-s d nekk! D nekk i yas-yessnen! Almi daɣ-neţţa, d lebda tdebbɣ-iţ, tjerrḥ-iţ ama deg uksum, ama, la dɣa, deg wul. Ad as-tinid am tin ibeqqun ad terr di Faḍma yuɣalen d taklit ţţaṛ n wayenni yak tesɛedda zik neţţat d taklit.

Tarewla i yas-treggel s uqeggel-nni teţqeggil s ileɣman di lexla, ula d Ɛicuca teẓra-t, lakin s nnig lebɣi-s. Yiwen n wass, teɛna-ţ diɣen ṣṣbeḥ zik ɣer wanda teggan, deg udaynin, deg-s akken ara ţ-tessaki s uhuccu d rrkul, deg-s, la dɣa, akken ara tessefṛeḥ allen-is s leɣbar d liḥala-nni i deg ara ţ-taf. Lakin, ass-n, akken d imi tewweḍ ɣer-s, tebded, tedhec: Faḍma teṭṭes, di tnafa-nni taneggarut; teɣli-yas tmeḥremt uqerru, s akin imezran-is s lekmal fsin, ḍelqen, ɣummen-ţ almi d tammast. S akin, twali Ɛicuca: aqadum n Faḍma yeɛdel d ṭṭlam; lakin, segmi telli tqemmuct-is cwiṭ, ṭṭaharent-d kra n tuɣmas-is, d timellalin am wedfel. Acebbub yezzi-yas-d yak, yedl-iţ yak ssya d ssya, d awraɣ, yeţţemceɛɛal, yeţberriq am ddheb. S akin Ɛicuca texleɛ: texleɛ di Faḍma leɛmeṛ teẓri akken; texleɛ la dɣa, yerna tsekd-d ɣer deffir, mi tugad lemmer wi ţţ-id-yeţţafn akken deg watmaten-is.

Daɣ-neţţa deg wass-n, temla-yas qbel i Faḍma akken ara tteqqen i wqerruy-is alamma d imeẓẓuɣen; di ssyen, tufa axiṛ-as a ţ-tettellif d atlaf ass kamel ɣer tyessawt; tameddit, s akin, mi d-kcem, tin-asen i yergazen:

— Aneft-as i tfuḥant ad teɛnu amkan-is deg udaynin limmer a ken-tessemɛuq!

Ussan imezwura, nniqal, am yimeqranen am Ssɛedi s yiman-is, la dɣa, bɣan ad xalfen Ɛicuca, ɛerḍen Faḍma ɣer tɣimit yid-sen d lmakla deg yiwet n teṛbut; wten ula d akken ara s-weqmen amkan nniḍen i yiḍes: lakin, yeḍḥa-d d neţţat s yiman-is i yugin: almi d ulamek i ţ-ḥerṣen akteṛ.

Tabeɛ, ula d nutni, d tarewla i yasen-treggel; tufa akkenni ijebṛ-iţ Sidi Ṛebbi meqqar imi, ala neţţat d ileɣman, ad teţru annect i yas-yehwan neɣ ad tehddeṛ akken i ţ-yeɛǧeb.

Yak, la dɣa, sebɛa ileɣman-nni, mkul yiwen deg-sen n yiwen deg watmaten-is. Asmi ten-tessen, tferreq gar-asen, tuɣal teţlaɛi-ten, theddṛ-as i mkul yiwen deg-sen am wakken ara theddeṛ i bab-is. D lemtel, ad tejgugel i wemgerḍ n win n Sseɛdi, ad as-teqqar: Ah ya ay amcum, teqqareḍ-as i Mma ɛzuzzu: a wi yesɛan weltma-s! Ass aneggaru wwḍeɣ-k-id ɣer dagi ur iyi-teɛqilḍ ara! S akin, ad as-tserreḥ... Allen-is ad bdunt ssurugent...

Yeţţaɣ lḥal, a win tessneḍ ar d ak-yessin, ya lukan d alɣem. Daɣ-neţţa, - la dɣa deg yiḍ deg wass ur ten-teţfaṛaq,- awḍen ileɣman nni almi ula d nutni ssnen Faḍma, Uɣen yid-s tannumi, ssnen taɣect-is, ɛeqqlen-ţ, smeḥsisn-as, fehhemn-as... Ay atmaten! fehhemn-as .... Am wakken ifehhem lɛebd i wayeḍ; ma belḥara nutni ur neṭṭeqn ara! Ɛla xaṭer... d imeslayen nni i d-qqar Faḍma, mi ara teţɣenni teţru, i yasen-ikeččmen s iqerra-nnsen, neɣ d lemɛanda kan i tɛanaden ɣer-s s wallen-nnsen, mi ara d-ssurugen akken timeqwa ula d nutni am wid yeţrun? Wissen?...

Yiwen n wass, tameddit, ileɣman a la kessen. Iṭij iṛuḥ yeɣli: nnefṣ-is yebleɛ, dihin, ddaw tmurt mazal kan yeţban-d nnefṣ-is nniḍen d azeggaɣ. Tebded Faḍma la tesskad deg-s, am tin yebɣan ad teḥḍer i mi ara ykemmel. Yettaɣ lḥal dɣa, ar ɣer lǧiha-nni i yas-yettcebbi Ṛebbi tella “tmurt” d wexxam d Mma ɛzuzzu. Taswiɛt, taf iman-is akken wez̧z̧ilet, tɛeddi tali ɣef kra n teẓruţ dinna d tama-s; s akin, am wasmi akken tebda ttedkiṛ s dat lɣar, tebdu diɣen d aneznez, s leɛqel s leɛqel, s taɣect-is kan, imi-s yeggumma ad yelli. Cwiṭ akka diɣen, iṭij, d ayen, iṛuḥ yeɣba; tuɣal teţɣenni teţţawi-dd imeslayen, ur banen d asefru neɣ d akken i yas-ten-id yeqqar wul-is. Teţɣenni, teţru, tin-as:

Aɛlay, aɛlay, a ta---ẓruţ, a ta---ẓruţ:

Ad waliɣ tamurt n baba d yemma, d yemma...

Taklit tuɣal, i wexxam, nekk i ...lexla...

Ileɣman, ar segmi tebda almi tessusem, nutni sskaden-ţ-id ţrun. Akken d imi tessusem, tesfeḍ allen-is, tqelb-d ɣer-sen, ḍhern-as s akin di seţţa yid-sen refden imegraḍ-nnsen ɣer-s, la ţ-teţţen s wallen, ţrun am leɛwanṣer. Ala yiwen, wis sebɛa, i yebran i wqerruy-is, yellha kan d tyessawt. Truḥ tṣubb ɣur-sen, teɛnu-ten yiwen yiwen, la ten-tessudun, tetḥellil-iten am tin yettṣebbiren llufanat.

Deg wass-n, tuɣal-as teẓruţ-nni i Faḍma am lɣerb i ɣer i s-yettcebbi Ṛebbi tella tmurt. Taɣ yid-s tannumi, almi tewweḍ akken ţ-tettcedhi, teţmenni-ţ deg-mi ara s teṭṭixxer alamma d ṣṣbeḥ mi ara d-teddu tfeṛṛḥ-d ɣer-s. Akkenni aṭas, mkull ass, mi d-wweḍ kan, ad tali fell-as, ad teţlaɛi ssyen, ad tbedder ssyen, i baba-s d yemma-s, dɣa yuɣal yettcedhi lxaṭr-is, teẓruţ-nni s yiman-is, am wakken tettcedhi imawlan-nni-ines. Neţţat, la dɣa, yak d ayen iḍehren, mkull ass tseɛɛu i ss ara tcetki i Mma ɛzuzzu si teẓruţ-is; mkul ṣṣbeḥ, tessawaḍ-as-d ul-is yeččuṛ, yeţţengay d idammen, ama di Ɛicuca ţţ-ihellken simmal akteṛ, tɣerrem deg-s deg udaynin ayen i yas-teţţensar deg wass, ama deg watmaten-nni-ines i deg teţwali, ur tezmir ad asen-tini awal. Daɣ-neţţa, ad taweḍ kan, ad tali ɣef teẓruţ, ad tebdu leɣna d imeṭṭawen:

Aɛlay, aɛlay a ta---ẓruţ, a ta---ẓruţ...

Lakin, ur d-wwi ara s lexbaṛ ay ileɣman ur nkess ara, ar d-ḍeɛfen: ɛla xaṭer, deg wass amezwaru, seţţa ileɣman-nni iseɛdiyen, mkull ass, segmi ara tebda leɣna d imeṭṭawen, alamma tessusem, tikwal d tameddit, yella nutni ur tnalen taḥcict: ttebdaden kan, sskadent, smeḥsisen-as, ţrun, am neţţat: ma d ay yella laẓ d imeṭṭawen sseɣlayen aksum n lɛebd, a d-yelfu d akken ara xedmen ula i welɣem.

Daɣ-neţţa, asmi sɛeddan akken d ddeqs di liḥala-nni, yiwen n wass wwḍen akken bdan ṭṭahaṛen-d yeɣsan-nnsen.

Yuɣ lḥal, yiwen n wass ddukklen Sseɛdi neţţa d yiwen gma-s ameqran, ṛekben ileɣman-nnsen, ṛuḥen s acu ara d-qḍun s lebɛed. Awḍen deg ubrid, la leḥḥun, taswiɛt yegr-as tamawt i welɣem n dadda-s ileḥḥun s dat-s, yaf-it yeṛwa, yeǧhed, iqewwa, lḥaṣun, akken ilaq. Di ssyen, yesked ɣer win yerkeb neţţa, iḍehṛ-as,- almi d ass-n i yas-yuki,- d ameḍɛafu almi ifukk.

Yenṭeq Sseɛdi ɣer dadda-s, yenna-yas:

— A dadda, muqel kan akka a mxallafen di tawant ileɣman-agi-nneɣ nekk id-k!

Winna iǧeɛɛel d anecṛeḥ, yerra-yas-d s teḍṣa:

— Ah... ɛla xaṭer wagi-inu d irden i yas-teţţak taklit! Yenna-yas Sseɛdi:

— Ala, mačči d irden, lameɛna, welleh, ar mxallfen!

Iɛawed-as-d diɣen dadda-s, ileḥḥu yettṣaḍsa:

— Ala, iḥeqqa, mačči d irden: ahat yeṛwa welɣem-agi imi... d aɛeẓẓug! ha! ha! ha!...

Yemmekti-d s akin Sseɛdi: d tideţţ, alɣem-nni n dadda-s d aɛeẓẓug. D tideţţ,... wa lakin... amek almi?...

Yecɣel lxaṭr-is s temsalt kra n teswiɛt akken, taggara-ya yellha d wayen nniḍen. Wa lakin teqqim-as akken ɣef wul.

Almi d asmi i dd-uɣalen, segmi deg yiḍ i dd-usan, ass-n, skecmen kan ileɣman-nnsen s adaynin: seg imi n tewwurt, ɛnan imukan-nnsen i sin, ula d nutni, ṭṭsen.

Ma d azekka-nni ṣṣbeḥ zik, yeqqim Sseɛdi s dat n tewwurt almi yesla i Faḍma tebra-dd i yleɣman, a ta tessufɣ-iten-id. Taf-it-id yebded akken: tedduqqes; tebɣa ad tezreb, a ten-tenheṛ, ad tṛuḥ. Yenna-yas:

— Aṛǧu!

Yebdu s akin la sen-yeslufuy, yesteɛmil la sen-iheddeṛ: almi iɛedda fell-asen akken llan, d wamek i yas-yenna:

— Ṛuḥ tura; a kem-iɛin Ṛebbi!

Akken d imi yuli wass, yeɛnu dadda-t-sen yak ameqran ɣer wanda yeggan, yeḥku-yas, yesfehm-it almi i yas-yessekcem ccekk ula i neţţa. S akin, mi ifukk, yenna-yas:

— Tabeɛ, a dadda, ma ur as-tegirm ara tamawt kunwi, nekk wi yi-cban, takilt-agi, seg wasmi i d-wweḍ ɣur-neɣ ay ufiɣ deg-s aṭas n temsal i wumi ur fhimeɣ ara.

D lemtel: sgellin, mi smuquleɣ ileɣman, ɛerḍeɣ akken ara mlileɣ d wallen-is neţţat, ggummaɣ. Dɣa, mmektiɣ-d, deg wasmi i dd-usa ɣer dagi, yella yiwen deg-wen yeẓran ṣṣenf n wallen-is amek iga? Neɣ ɛad d acebbub-is... ara yẓer bnadem ma tesɛa neɣ ur tesɛi ara yak? Lakin... lakin... lemmer am ucebbub, ula...

— Ula d taḥeṛṛit-agi nniḍen? Fehmeɣ: ula d nekk, tinna gerɣ-as tamawt... Lḥaṣun...

— Lḥaṣun, teẓriḍ a dadda? Anef-as tura i tagi; ma d taklit, imi dɣa d ileɣman i s acu sen-txeddem, ad ṛuḥeɣ kan a ţ-ɛasseɣ, ad as-ffreɣ anda a ten-tkess, s akin ḍemneɣ-k ar d-awiɣ d lexbaṛ...

Taṣebḥit-nni, a ţ-yetbeɛ ula amek, ɛla xaṭer yessen amkan: yeẓra mi ara yteddu ɣur-s, ansi i yas-yekka, a t-id-wali. Daɣ-neţţa, azekka-nni ṣṣbeḥ, mi tekker neţţat seg uxxam, tteddu s amkan, Sseɛdi yeţţaɣ-it lḥal din i yeffer ger sin yeẓra i dd-iqublen, yerna i dd-isuman kan akka taẓruţ-nni-ines neţţat.

Ṣebḥan Llahi lɛaḍim! Yerna ahat llan wid yeqqaren ur ţţemyehdaṛen ara wulawen, ur ţţemyefhamen ara waygar-asen kan, ger igenni d tmurt, ur neɛlim nekni!

Almi d ass-n i d-wweḍ Faḍma ɣer wanda tkess s wudem-nni-ines aberkan yecṛeh. Tuɣmas-is d timellalin ttecmumuḥent; allen-nni-ines tizegzawin,- segmi teẓra iman-is weḥd-s, - telli-tent s wayen i s tla, la sent-tesseṛwuy tamuɣli igenni.

Akken d imi wwḍen neţţat d ileɣman-is ɣer webṛaḥ-nni i deg kessen,- i yas-yeţţusemman i neţţat am lḥaṛa n wexxam-is wi-s sin,- tɛawed tesmuqel yak akka n wakka, ttebbet iman-is ulac wi ara ţţ-idd-iwalin, tejbed timeḥremt uqerruy-is tekkes-iţ, tṭeqqer-iţ mbɛid, imezran-nni-ynes iwraɣen ɣlin-d, am wid yebɣan ad nefsen; s akin tneggez teɛluleq ɣer wemgerḍ n welɣem n Sseɛdi, tebdu-t: Ṣbaḥ lxiṛ, ay ucmit! Ṣbaḥ lxiṛ, a win yekṛan weltma-s,... yeţţagin ad as-yehdeṛ!...

S akin, ar t-tessudun akken ak, tɣeẓẓ-it, tesserfuy-it, neţţa, ɛni yeččḥ-as s tideţţ, la yeţţarra kan ifeẓ, yessusem. Almi ɛyan ifassen-is deg uɛelleq, ters-d, trefd-d timeḥremt-is, tcudd-iţ am wakken tella almi d imeẓẓuɣen. Iṭij ata ycerq-d: neţţat, ɛni d win i teţṛaju, tɛeddi tuli ɣef teẓruţ-is.

Tebdu diɣen, s uneznez kan, almi tserreḥ i taɣect-is, tessaɛli-ţ cwiṭ, tenṭeq:

Aɛlay, aɛlay, a ta---ẓruţ, a ta---ẓruţ!

Ad waliɣ tamurt n ba---ba, d yemma, d ye---mma!

Taklit tuɣal i wexxam, nekk i le---xla...

Iwali s akin Sseɛdi: segmi tessiɣzif di leɣna, tbeddu Faḍma teţru s taɣect-is kan mi ara ţ-texneq; mi d-wweḍ s imeslayen ineggura, dɣa, teţfakka-ten-id s imeṭṭawen n wallen-is; alamma teḥbes, d ayen, ur tzemmer ara ad tɛiwed wi-s meṛtayen. Iwali-ţ kan Sseɛdi, s akin, tekna i wqerruy-is, udem-is deg ifassen-is, tebded akken...

Lakin di sebda a ţ-yettaɣ lḥal neţţat akkenni, am tin yeqquren s ibeddi, Sseɛdi, ula d neţţa, allen-is ččuṛent: irefd-itent, yesked ileɣman: iwali-ten, s akin yefhem: ḍḥern-as i seţţa la d-sskaden di Faḍma, la ţrun!

Iwala-ten, - ulamma ula d allen-is ttwellsent,- iwala-ten i seţţa la ţrun, ḥaca aɛeẓẓug-nni i la ykessen la ɛḍil.

Yuṛǧa ula d akken: yuṛǧa ad uɣalen ileɣman ɣer tyessawt; yuṛǧa, yuṛǧa, almi yefhem d akken kan ara qqimen:

Faḍma, iwala-ţ mačči d tin ara s-d-yegren tamawt, yesnesr-d iman-is, yeṭṭf-d abrid s axxam.

Yaweḍ, yaf ala Ɛicuca weḥd-s. Yesteqsa-ţ ɣef watmaten-is, tenna-yas: ǧǧan-as lewṣaya ad iṛuḥ a ten-yaf deg umkan flani, la ttṣeggiden: yerfed tamakḥelt-is, yekker ad yeffeɣ, almi yewweḍ ɣer tewwurt, iqelb-d ɣer Ɛicuca, yessekd-it, yessekd-it: yemmekti-d:

... Taklit tuɣal i wexxam, nekk i lexla!...

Di ssyen iṛuḥ. Akken yewweḍ ɣer watmaten-is, yeḥka-yasen tamsalt di tmezwarut almi d taneggarut. Yerna yeḥka-yasen almi ula d ssebba i ss i d-yemmekti s dat Ɛicuca awal n taklit yuɣalen i wexxam, tayeḍ i lexla”.

Lḥaṣun almi d imi ur asen-yeǧǧi i ss ara sen-yeqqim yisem n ccekk. Ula d akken yessegra-yasen-d:

Yerna, tabeɛ, a dadda, akken ara ţ-twaliḍ, yerna ad as-tesleḍ s tiṭ-ik d umeẓẓuɣ-ik, azekka ṛuḥ ffr-as-d kečč.

 Yenna-yas:

— D tideţţ. ɣur-k lḥeqq.

Tameddit-nni wa ur yenni i wa: mi d-kcem Faḍma s ileɣman-is, tɣawel diɣen s adaynin akken tuɣ tannumi.

Ma d nutni rran iman-nnsen walan-ţ aqell yak n zik. Ula d Ɛicuca, ǧǧan-ţ kan txeddm-as am wakken tuɣ tannumi, teţḍeqqir-as talqimt am wakken ara texdem i teqjunt, tessusuf deg-s, teţţawi iḍumman ɣer tekwaţ-nni i deg i ţ-teẓra teţḥennic iman-is. Tebda cwiṭ tasa-nnsen tergagi fell-as, yerna wer ɛad ţ-ẓrin d weltma-t-sen; la dɣa Sseɛdi iḍallen ɣef ucebbub-is, yeslan i taɣect-is, yeţrun yid-s; lakin ṣebren.

Azekka-nni, talemmast uzal, akken d imi d-yuɣal dadda-t-sen, yaf-iten-id i seţţa deg umkan i deg weqmen ţţaɛud. Yeḥku-yasen, ula d neţţa, d akken i yasen-yenna iḍelli-nni Sseɛdi, di tmezwarut almi d taneggarut, akken yufa Faḍma txeddem, akken teţɣenni d wakken teţru, almi ula d akken yeţru ula d neţţa.

Taneggarut, daɣ-neţţa, nnan-as: Ihi tura ilaq ad as-naf aqerru. Yak, yeḍḥer ar awal n taklit yuɣalen i wexxam”... ar almi d tin akken yeţɣimin deg uxxam i d taklit; ma d tayeḍ, Wissen d acu-ţ? Wa lakin dɣa a dd-iban...

Mcawaṛen s akin, mweṣṣan akken ara xedmen.

Tameddit, weqbel cwiṭ a d-sersen imensi, Faḍma deg umkan-is s daxel udaynin, Ɛicuca la tqeddec, tekkat teţɛedday di tɣerɣert, tessewjad akken ara ččen, taswiɛt yenṭeq umeqran, yessawel:

— Wa Faḍma!...

Mačči almi d ass-n i yas-ssawelen akken ɣer udayen: asmi ɛerrḍen akken nniqal a ţţ-id-ssufuɣen cwiṭ, ya lukan ala si lxuf n Ṛebbi. Daɣ-neţţa, ɣef wakken, ur yelli wi deg ara texleɛ ass-n mi tesla i yisem-is. Walakin, s tsusmi i ssusmen yak watmaten-is nniḍen ɣef tikkelt, s taɣect-nni i ss i yas-inebbeh, ur teẓri d acu ibeddlen deg-s, tesfuḥ Faḍma s acu n temsalt, ass-n, ur necbi ara tiyiḍ yerna i wumi ur tezmir ara ad terwel. Tugad, neɣ ur teẓri, lḥaṣun, acimi teẓẓuẓi tiririt n wawal. Lakin, akken d imi tɛeṭṭel akken aṭas, tuɣal taki a lukan ala i lmend n lemqadra n taklit ɣer sidi-s, ar d lɛib fell-as. Terr-as-d, s leɛqel, teqqur taɣect-is:

— Anɛam!... Yenna-yas:

— Yya! Yya ɣer dagi: ḥwaǧeɣ-kem.

Teffɣ-d, taweḍ-d ɣer tewwurt udaynin, tebded din, allen-is dayem ẓẓant di lqaɛa. Wa lakin iwali-ţ Sseɛdi am tin iṛuḥen ad teɣli di lxuf: yekker, yeṭṭfiţ deg ufus, yuɣal yekk-as-d s ddefir, yebded akken yid-s.

Ɛicuca yeţţaɣ-iţ lḥal ula d neţţat si tmezwarut yak i tebded di tlemmast n tɣerɣert, tesskad deg win yessawlen i Faḍma, tesfuḥ ula d neţţat... s acu. Segmi tebded akkenni tewhem, dɣa ur tiki ara i yiwen nniḍen deg watmaten ihegga-dd iman-is s deffir-s am wakken yexdem Sseɛdi i Faḍma. Yezzi ɣer-s s akin umeqran ilaɛi-tt ula d neţţat;

— Ula d kemm, a Ɛicuca. A ta wwiɣ-akent-d ssebɣa at teqqnemt i yqerra-nkent kemm d Faḍma... Daɣ-neţţa, di sebda ara d-yewjed imensi, xas ɛeddimt a ten-teccucfemt.

Sfuḥen wulawen-nnsent i snat s acu ara d-yeḍrun, la kin leɛmeṛ d-yenni yak lxaṭr-nnsent tamsalt ucebbub.

Daɣ-neţţa, i snat, ɣef ubrid, mazal d-yekfi wawal deg imi n wergaz, ur ukint d yiman-nnsent, awint ifassen-nsent, mkul yiwet ɣer tuqqna-s, am tid ara yḥadren limmer ad asent-ţwikksent. Tabeɛ, ur tɛeṭṭl ara Ɛicuca tsers lɛeql-is, tecmumḥ akken cwiṭ, tenna-yas:

— Yirbeḥ a sidi, yirbeḥ, lameɛna mačči alamma tura kan: ur ifut wara: azekka, an neqqim weḥḥd-nnteɣ...

Yenna-yas:

— Ala, mačči azekka: tura...

Faḍma, ur d-yeqqim wara deg-s. Tabeɛ, ur ilaq ara an neţţu meẓẓiyet. Lemmer d lebɣi, mazal-iţ d taqcict.

Daɣ-neţţa ur tesɛi ara taɣert n tasa, d wul, d leɛqel i ss ara teṣber, neɣ ɛad i ss ara teɣleb tiswiɛin am tinna. Asmi tuɣal d taklit deg yiwet n teswiɛt, ur temmut ara di lxelɛa am wakken ilaq ad temmet teqcict, ɛla xaṭer imi d ṭṭmeɛ-nni teṭṭammaɛ lḥanna s atmaten-is, d lḥemlan-nni, d leɛceq-nni i ss i yeččuṛ wul-is ɣer-sen i ţ-yesbedden, i ţ-yesselḥan, i ss i, lḥaṣun, ur d-llha ara ula d teṣḍef-nni n wudem-is.

Wamma, ass-n, mi la ţţ-id-yeţţaṭaf Sseɛdi si deffir, d atmaten-nni-ines dɣa ayen tqubel; s dat-sen ayen tebɣa ad temmet. Yerna, ur teẓri d acu ţ-yenɣan: ur tli ara yak akken ara tsal iman-is: d lxuf neɣ ... d lfeṛḥ, n wayen twala, neɣ ɛad n wayen yesfuḥ wul-is la d-iteddu? Wissen? Yerna ţţilint teswiɛin d temsal n leɛqel ur nsɛi ara n yisem.

Akken d imi i ten-iwala umeqran mačči d tid ara s yaɣen awal, yeqqen yiwet n tiṭ, iɣemz-as-n i Sseɛdi d win ibedden deffir Ɛicuca: nutni wten, ɣef wbrid, kkesn- asent ibeḥnaq iqerra-nnsent i snat...

S akin... s akin, imezran-nni n wewraɣ n Faḍma, nessen-iten: daɣ-neţţa an nanf-asen kan i xemsa watmaten-is ur ten-nessin ara wer ɛad ad ṛwun deg-sen tamuɣli. Nesked ɣer ucebbub n Ɛicuca, leɛmeṛ i t-neẓri, naf...ziɣ ar yella ucebbub yeţţebdaden s igenni am yiɛewzen.

Iḥun Ṛebbi wez̧z̧il; s akin, amek akken, yekkernenni, yekkerṭeṭṭi,... lḥaṣun yebren am tkurin, yernu, di tebrek-nni yettcabin ɣer wammus.

Ma d udem n Ɛicuca, - ɛni ur tezmir ara ad tiwriɣ, - yebda, ad as-tiniḍ yeţţibrik: ɛni yebɣa ad yuɣal seg yimir-n ar laṣel-is. Lakin, mazal...

Yawi-d Sseɛdi Faḍma almi d tama n watmaten-is, ɣer lkanun, yesɣim-iţ, tsenned am tin ihelken cwiṭ. Ilaɛi-ţţ umeqran:

— A yelli, tura ilaq ad ay-tiniḍ amek?...

Faḍma, d ayen, teẓra, tefhem d tin i d taswiɛt-nni taneggarut i deg teţţagad, i deg tessaram, deg wass amezwaru. Tefhem ur d-yeqqim wara taṛǧu di ssyen d asawen.

Daɣ-neţţa atmaten-is zzin-as-d akken llan, di sebɛa yid-sen, la ţṛaǧun. Neţţat tebda qbel deg wallen-nni-ines leɛmeṛ ssinen, trefd-itent-id s leɛqel s leɛqel, telli-tent s lekmal-nnsent, teẓẓa-tent deg-sen s wayen i s tla, la ten-tesmuqul yiwen yiwen, am tin ara sen yinin:

A ta ɣer-wen wallen-iw qbel d timezwura, ṛwut-ţţent; yerna, ula d nekk, ccah! Alamma ṛwiɣ udmawen-nnwen: aṭas i ten-sskadeɣ kan s tukkerḍa! Sakin...

S akin,... qrib teţţu udem-is-nni aṣeṭṭaf: dayen, temmekti-d: dɣa tseḍḥa, tenneḥcam, am teqcict-nni ara dd-afen watmaten-is yumes wudem-is. Lakin, abrid-agi, ur teffir ara. Tesked kan ɣer Sseɛdi, ɛni d neţţa ur tugad ara neɣ d neţţa i tessen akteṛ, tenna-yas:

— Ur iyi-teɛqilḍ ara? Xuḍi nekk ɛeqleɣ-k: d nekk i d Faḍma; d nekk i d weltma-k... d nekk i d weltma-t-wen...

— Weltma-t-neɣ?...

Ur iban wi ţţ-id-yesteqsan deg-sen: mkul yiwen d akken d-yenṭeq, almi llan deg-sen ula d wid ur d-nelhi ara yak d yiman-nnsen deg wakken ɛni ur fhimen ara, neɣ ur ẓrin d acu ara dd-inin. Ula d neţţat, mi i yas-tenna: ur iyi-teɛqilḍ ara? Teḥseb d akken ţ-yuɣ lḥal, d tilemẓit, - yerna d taklit! - i ţţ-in yeǧǧa asmi i dd-iṛuḥ deg uxxam. Daɣ-neţţa tetkaki-d: ilaq-as a ten-tessefhem xiṛ n wakken. S lɛeql-is, tenna-yasen:

— Ula amek iyi-tɛeqlem: xas lukan d iyi-tessinem zik imi almi d asmi i d-wwḍeɣ ɣer dagi ay uɣaleɣ akka d taklit deg yiwet n teswiɛt. Ɛicuca yellan d taklit-iw neţţat tuɣal akka d taḥeṛṛit. Ula amek iyi-tɛeqlem, yerna, imi iyi-n-teǧǧam di tɛebbuṭ n yemma, imi ass-nni i ff i d-luleɣ dɣa kunwi yuɣ-iken lḥal taṣebḥit-nni i teffɣem ɣer lexla; akken d imi teslam yis-si luleɣ, ɛni, tṛuḥem ssyen, deg yimir-n, deg wass-n, ur n-tuɣalem s axxam, ur tuɣalem s axxam... ar ass-a! D kunwi i yas-yeqqaren i Mma ɛzuzzu: A wi yesɛan weltma-t-neɣ! D kečč a Sseɛdi i yas-yeqqaren: A d-sɛuḍ taqcict!... Ad as-geɣ isem ay ack-it!... Ad as-geɣ isem n Faḍma!... Ass aneggaru, mi yi-d-sɛa, mi yi-tga Faḍma, tennejliḍ-d, tennejlim-d i sebɛa!...

Sseɛdi yeţţaɣ lḥal yewweḍ-iţţ-id, la ţţizemmeḍ kan, yessudun-iţ, irefd-as acebbub, yin-as kan, ur yuki d yiman-is:

— Annaɣ, a dadda, texdeɛḍ-iyi! Annaɣ, a dadda!

Texḍeɛḍ-aɣ, annaɣ a dadda!...

Di ssyen, am win yeţţun yak ayen nniḍen, yeṭṭef Faḍma di tuyat, yesskad deg wudem-is, yenna-yas:

— Almi d ass mi i d-wwḍeḍ ɣer dagi i tuɣaleḍ akkagi? Amek?... Melmi?... Anda?...

— Amek?... Ur ẓriɣ ara kan akka; mbla ssebba.

Cfiɣ: ass-n dɣa i ff i d-newweḍ ɣer dagi,... nqelɛ-d seg wanda nensa ṣṣbeḥ zik; leǧwahi uzizbu, tebda-yi-d am tawwla...

Igezm-as-d awal umeqran:

— Anda tensamt, llan sin yemdunen, mkul yiwen s lɛinṣer-is?... Teswamt, yerna teccucfemt kemm d taklit?... Kemm deg umdun ayeffus mi ara ten-tqablemt, neţţat deg win n zzelmeḍ, niɣ?...

Faḍma telli-d kan allen-nni-ines icedhan tullya.

Nniqal tenna-yas: ɛni yeţkacaf dadda? Tuɣal tefhem tamussni ayen yessen amkan. Lakin ur tefhim ara ...amek.

Ma d dadda-s-nni dɣa yezzi ɣer Sseɛdi, yenna-yas:

— Ur tecfiḍ ara?

Ur yecfi ara,... lameɛna yemmekti-d, yenna-yas:

— Iḥeqqa!...

Dɣa, imir-n kan, iserrḥ-as i Faḍma, yerna yenna-yas:

— Niɣ tzemreḍ a trekbeḍ aɛudiw-im alamma dinna? Ɛla xaṭer an nṛuḥ tura kan dɣa: ulayɣer ternuḍ yiwen n wass d taklit... Ma... d lalla Ɛicuca, a ţţ-in-srekbeɣ yid-i ɣef welɣem: a ţ-ṭṭfeɣ... limmer ad teɣli, niɣ?

Mazal d-rri awal Faḍma, - wa la ɛad Ɛicuca, - neţţa yewweḍ adaynin, yebra-dd i wɛudiw d welɣem. Faḍma tuɣal-iţţ-id tezmert ɛni, tesberdeɛ d neţţat i wɛudiw-is; Sseɛdi yesserkeb Ɛicuca s dat-s ɣef welɣem, yenna-yasen-d i watmaten-is:

— Ur neḥwaǧ ara aɛwin: ma nɛeṭṭl-n: azekka ṣṣbeḥ, ma yebɣa Ṛebbi, a d-nili da; yerna nekk lḥaṣun ur zemmerɣ ara ad ččeɣ. I kemm, a Faḍma?

Tenna-yas:

— Ula d nekk!

Tezwar Faḍma: neţţa d Ɛicuca ɣef welɣem tebɛen-t deffir: ṛuḥen.

Azekka-nni diɣ-n, lawan i ɣef la yeţţewwa imensi, zzin-d i tmanya ɣer lkanun. Lakin tura tis tmanya, d Faḍma; wamma Ɛicuca, ur as-nudan ara amkan, imi yella yagi yewjed dɣa d win akken tewqem d neţţat i weltma-t-sen. Qqimen diɣen, d aɛiwed i la sen-d-yeţɛawad Sseɛdi, wi-s meyya iberdan, amek i yasent-yeccucef iḍ-nni iɛeddan i Faḍma d Ɛicuca:

— Yak, la dɣa tessnem yak amkan imi akken yak ineddukkel ɣer-s asmi i yaɣ ḥkan fell-as. Neɣ tugadem ad ţţuɣ imdunen, anwa i s n waklan, anwa i s iḥeṛṛiyen?

Yerna, tabeɛ, mi newweḍ ɣer din, rniɣ steqsaɣ Faḍma: dɣa, ula amek ɛerqeɣ. Almi newweḍ ɣer din i yas-mliɣ amek ssyen i d-wwi tiyita i ss i tuɣal d taklit. Daɣ-neţţa, segmi tseḍḥa deg-i, ǧǧiɣ-ţ tcucef weḥd-s, lakin, ḍemneɣ-k, ma tɛawed tekcem ɣer wemdun-nni-ynes n wass amezwaru: ar tuzzel ɣer wayeḍ... xaṭer, tideţţ i Ṛebbi! Ɛusseɣ-ţ ur iyi-d-wala. Ma d mi d-wweḍ nnuba n Ɛicuca, xas tseḍḥa deg-i, waqila, lakin ufiɣ ilezm-iyi... d aḍeqqer i ţ-ḍeqqreɣ ɣer daxel n wemdun, meɛna almi tebteɣ d amdun-nni yerran Faḍma d taklit, yerna ara ţţ-id-yerren neţţat ɣer laṣel-is...

Di sebda la d-yeţţawi Sseɛdi tamacahuţ ɣef wulac, ziɣ-nni dadda-t-sen la yesskad, si tewwurt, igenni, almi yufa: ad yili tura qrib d lweqt. Yenna-yas i Faḍma:

— Ɛeddi tura wqem usu teṭṭseḍ, ɛla xaṭer, yak, tabeɛ tecfiḍ, mi ara d-ḥḍer teswiɛt-nni, a thelkeḍ cwiṭ.

Tɛedda, - teẓra d tideţţ,- tessa, teṭṭes dɣa, akka d tama n lkanun, nutni, s akin, zzin-as-d ssya d ssya, am wakken d lmut ara temmet. Ma belḥaṛa kan nutni i tmanya, udmawen-nnsen d taḍsa i ţţaḍsan...

Ad as-tinid ɛni iḥesb-as ssaɛa dadda-nni ameqran: ɛla xaṭer ur ɛeṭṭeln ara: taswiɛt walin-ţ teṛɛaɛec yak, yerna, xas akken udem-is d aberkan, ssaḥessn-as werraɣ, werraɣ si lxuf d lehlak, di teswiɛt. Ma d allen n Faḍma, - la dɣa allen-is, - walin-tent am tid yesskaden di lmut deg wakken ugadent! Nutni i ţ-yesskaden kan d aneskud, ar dehcen, ar rgagin, axṣen ɛad a neţţat i deg iḍerru wayen-nni. Lakin, yiwet n teswiɛt kan, iɛedda d aɛeddi “wayen-nni”. S akin, am tin d-yekkan di leɛtab ur neţneqḍaɛ, tebdu teccf-itt-id tidi, tebdu teţţimlul; lakin, abrid-agi, mačči d tewreɣ: d temlel ... d temlel-nni i yas-iṛuḥen, i yas-d-yeţţuɣalen s leɛqel, s leɛqel.

Tekker-d s akin, teqqim ɣef yiman-is, tenna-yasen:

— D ayen!

Ternu trefd-d ifassen-is, la ten-tesskad, am tin ara ynin: Ula d nekk ad waliɣ! Twali. Almi ula d udem-is, tabeɛ, am wakken teţwali-t ama ɣer wallen n watmaten-is, ama deg yiman-is kan.

Akken d imi d ayen, tuɣal-as-d d ṣṣifa n Faḍma-nni n yemma ɛzuzzu, ɣer wallen-nni d ucebbub-nni ur nebeddl ara nutni leɛmeṛ, icebba-yas Ṛebbi s akin i Sseɛdi d tideţţ: iɛeql-iţ! Xas ur ţ-yessin ara leɛmeṛ, lakin iɛeql-iţ d weltma-nni yeţmenni; d weltma-s-nni yeţwali akken ger wallen-is deg wasmi yebda Ṛebbi; yerna, iɛeql-iţ s tideţţ mi yasen-yenna i watmaten-is:

— I teḍɛef!

Ɛla xaṭer, d lḥeqq: ziɣ ar teḍɛef Faḍma almi tfukk, lakin almi d imir-n i dd-iban. Di ssyen kan dɣa, - s acu t-id yesmektin?- iɛeddi Sseɛdi yekcem s adaynin. Seln-as-yemḥulbab dinna, Wissen d wacu, taswiɛt a ta yeffɣ-d la d-yeskerkir Ɛicuca deg ucebbub.

La dɣa, ziɣ, a ula d neţţat, ar iɛedda fell-as “wayen-nni”; wa lakin, neţţat yerra-ţ d taklit-nni tella zik.

Daɣ-neţţa, imi d ṣṣifa-s nessn-iţ, an nini kan tuɣal ɣer laṣel-is. Yerna, ad iniɣ, ccada n Ṛebbi, ar akken axiṛ-as: ur teddi ara fell-as temlel.

Yeṭṭf-int akkenni Sseɛdi. Yenna-yas-d i Faḍma:

— Iḍelli wwiɣ-kent teccucfemt: ass-agi tfehmeḍ yella wara xedmeɣ nniḍen. A Faḍma, ml-iyi d acu i d tuqda n tasa-m. Tenna-yas Faḍma:

— Bɣiɣ-k a ţ-tcuddeḍ ɣer tseṭṭa uɛudiw-iw, a ţ-tawiḍ akkenni tezzuɣureḍ-ţ, teskerkireḍ-ţ di lqaɛa, taɣeḍ yess akken kra n wayen yella d adɣaɣ, d adrar, d asennan, alamma tuɣal d iftaten, yerna mkul iɣes weḥd-s:

S akin ad teqqed tasa-w.

Iɛeddi yessufɣ-d aɛudiw, yesberdeɛ-as. Wamma Ɛicuca, d ccerṭ ma terwel, ma tembawel, ɛla xaṭer seg yimir-n i temmut. Yextiṛ-d Sseɛdi yiwen uɣeggad yeẓ ṛa ur yeţţeɣraṣ ara; icudd Ɛicuca ɣer tseṭṭa uɛudiw s wakken yetbet ur teţţensar, ur tfeşşi: neţţat akken teḍleq di lqaɛa; neţţa, di ssyen dɣa i ineggez ɣef uɛudiw, yeɣli deg-s s ujelkaḍ, ṛuḥen akken i tafat n yetran, ǧǧan-d ala aɣebbar...

S nnig nnṣaf n yiḍ, mi d-yuɣal Sseɛdi, ala neţţa d uɛudiw ineggin s tidi, yeţţaɣ lḥal tasa n Faḍma teţţwaqqed...

Deg uzekka-nni ṣṣbeḥ kan yenna-yasen umeqran:

— Yak tura ur aɣ-d-yegri wara nexdem dagi. Tfehmem imi d Faḍma-nni i ff i d-nnejli ur neɛlim i d-yusan ad aɣ-tawi, ilaq ad aɣ-tawi. Daɣ-neţţa, ur yelli wara naṛǧu: fket sin deg-wen ɣer udewwaṛ: kra n wayen ara aɣ-yeẓẓuẓin, yerna ur neḥwaj ara, zzenzt-ţ, Di ssyen dɣa teqḍum-aɣ-d ayen ara twalim ad yeɛjeb Mma ɛzuzzu; s akin an neţkel f Ṛebbi; ad aɣ-tmel abrid Faḍma...

Asmi qḍan yak lecɣal-nnsen, ileɣman ɛebban, i d-yeqqimen kan ad rekben. “Axxam”, ǧǧan-t akken, nnan-as:

— Limmer a d-yas wara t-izedɣen. Faḍma, yagi, terkeb ɣef uɛudiw-is, la teṭraǧu deg watmaten-is: wa la yzemmeḍ acuddu n ţɛebgat, wa la yeţnadi yak akka n wakka ma ur ţţun ara kra. Akken d imi fukken mkull-c, ɛeddin rekben i sebɛa. Ameqran yezwar ɣer s dat, inebbeh i welɣem-is, dɣa bdan yak tikli. Sseɛdi yegri-d ɣer deffir, isuma-d Faḍma ɣef uɛudiw-is: lḥun akkenni, a Ṛebbi, ɛecṛa leqdami: taswiɛt, ur bnin ɣef yiman-nnsen, ur ḥṣin, ur fhimen yak amek almi a ta deg yiwet n teswiɛt igenni s lekmal iɣumm, ṛṛeɛda teṭṭerḍeq s nnig iqerra-nnsen. Yebdu-d s akin ugeffur.

Sseɛdi yeṛwa taḍsa di Faḍma nniqal ixelɛen, taggara-ya la t-id-sskad kan, yagi tebzeg yak. Yuɣal yers, yeddm-itt-id deg uɛudiw, yerr-itt-id s dat-s ɣef welɣem, yeskecm-iţ yak daxel ubernus yelsa neţţa s yiman-is, almi d-sseḍhar kan ala taqerrut-is si lexnaq, qrib cerken ula d aqelmun. Yendeh i welɣem. S akin, ageffur la yekkat simmal, Faḍma tufa iman-is tedduri, teḥma, am wakken daxel n wexxam, tuɣal ur d-wjiɛ ara. Imi-s la yeţnal tamart n Sseɛdi, allen-is ţfeṛṛiǧent di lehwa.

Tenṭeq ɣer Sseɛdi, tenna-yas:

— Ɛni a dadda, fell-aneɣ nekni, imi nṛuḥ ssyagi d igenni i la yeţrun...

Yessusm akken cwiṭ, yuɣal, am win ara d-yemmektin yenna-yas:

— I la yeţrun?... A taɛeggunt, ur twalaḍ ara ansi i d-ṛuḥ, lehwa-yagi? A taɛeggunt, mačči d imeṭṭawen...

Uɣalen ssusmen i sin. Faḍma simmal la tettsennid taqerrut-is ɣef yedmaren n dadda-s: ɛni d alɣem mi la yleḥḥu yeţhuzzu-ţ i ţţ-id-yesmektin? Tenṭeq diɣen, tenna-yas:

— A dadda,... tessneḍ a tdekkṛeḍ? Yenna-yas:

— A nnegḥ-im! Ɛni teţţuḍ ayagi i deg i d-ffɣeɣ tamurt?... Lakin, cfiɣ kan ɣef yiwet n taɣect, a tan neţţawi-tt-id s warrac, d taɣezfant akken, ḥninet, d ayen i ss i ggummaɣ a ţ-ţţuɣ. Deg wass mi i d-nṛuḥ, daɣ-neţţa, mi qqimeɣ weḥd-i, d tin kan i d-ţmektayeɣ. Wissen, ahat tura ţţun-ţ, ɛawden tiyiḍ. Yerna, isefra ur ssineɣ ara; wwiɣ-d yiwen, kan akka, weḥd-i weḥd-i, i yiman-iw, meɛna, s ma a kem-yeɛǧeb? Lakin, ulac uɣilif: ad am-t-idd-awiɣ, xas diri-t, di lǧal kan n leɣna...

Yebdu s akin, s taɣect-is kan, am wakken txeddem neţţat, s leɛqel s leɛqel, akken kan ara s-d-sel. Ziɣ ɣur-s lḥeqq: ula mbla imeslayen, mi yebda kan, yessiɣzif akken di leɣna, tiswiɛin, am win ara yeţţalin asawen, taggara-nni mi yewweḍ ɣer tiɣilt, iwali, di ssyen, d akessar. Ala s lḥelq-nni aẓidan n dadda-s, tebda tasa n Faḍma tettilqiq: tuɣal teqqen allen-is, s akin ar tessikid: aḥriq, dihin, agemmaḍ, iqubl-iţţ-id, yeččuṛ d tisufa... d alebɛeḍ imeksawen ayen yeffren dinna neţţa d tɣeṭṭn-is i la d-yeţɣennin:

Ay adrar Igawawen,

D Winna aɣ-d-ixelqen

I yebɣan almi i nenfa.

S lexdeɛ neǧǧa-n iḥbiben:

Semman-aɣ rewlen!

D lwaldin yid-sen nebḍa.

A tamurt ideflawen,

A tna wulawen

Fell-am rɣan di ṣṣeḥra!....

 Akken d imi yessusem, yesked Sseɛdi ɣer Faḍma d acu ara s-d-ini: Iwali allen-is qqnent, ala taqemmuct-is kan i yellin cwiṭ, la tneffes... Tban teṭṭes...

Imi ɛezmen i leɣna d-yiḍes d webrid abrid, nekni an nṛuḥ an nezwir, an neǧǧ kan Faḍma la d-leḥḥu tteddu-d ɣer Mma ɛzuzzu. Tabeɛ ur yelli wara nagad fell-as. Atmaten-is di sebɛa yid-sen uɣalen ɛad ţnaɣen anwa ara ţţ-in-yesrekben deg irebbi-s nnuba-s. Kra n wanda ara nsen, alamma ssalin-as aqiḍun annect n wexxam. Yerna, lḥaṣun, xas akken, nutni ur n-ţɛeṭṭilen ara am wasmi d Faḍma d Ɛicuca: ssnen akken gezzmen abrid. Daɣ-neţţa a nṛuḥ an nezwir...

Asmi terna tṛuḥ-asen ula d Faḍma, dɣa d ayen, ur asen-d-yeqqim wara. Nniqal, mi d ussan-nni kan imezwura i ff i tṛuḥ, ḥessben-ten. Akka akka, ad as-tini Mma ɛzuzzu i wemɣar: Tura a tnaya acḥal ayagi... Ma d asmi ɛeddan d kra n wagguren, uɣalen, d ayen, mačči d ara dd-awin s lexbaṛ: am wasmi i yasen-ṛuḥen kan d arrac, ama ɛecṛ ssnin, ama aseggas, ama d ayen i s-yehwan, ssnen kan ad inin: aṭas... aṭas ayagi!

D aya i d leḥsab-nnsen.

Ɛni lhemm yesɣar iɣes, yeţţarra-t alamma d ayen ur t-iqerreḥ ara. Yeskaddb-ak win ara k-yinin rran-ţ kan i ymeṭṭawen baba-s d yemma-s n Faḍma. Ad as-tiniḍ uɣalen ţţemseḍḥin wa deg wa, limmer wi d-yeţţafen wayeḍ yeţru. Asmi tṛuḥ yell-nnsen, tenna-yasen: ad ṛuḥeɣ a dd-awiɣ atmaten-iw; daɣ-neţţa ihi a dd-as kan, a dd-awi kan atmaten-is; neɣ ma yella deg-sen sin win ţ-iḥesben temmut, ma yella wul-is neţţa yesfillit, ulayɣer yehlek wayeḍ.

Daɣ-neţţa Mma ɛzuzzu tkemmel kan i tuɣmas-nni i yas-d-yeqqimen, tekna yak, tfukk, tekmec: d tamɣart ɣef tikkelt. Lakin, mi d-yekcem wemɣar, ad as-d-jebbed albeɛḍ n tmeqlellac-nni n wexxam ara s-tettarra d tamacaḥuţ: d tayaziṭ wissen anda turew, neɣ d Taẓabact i yasen-yeccaḍen lmakla, lḥaṣun, alamma tewweḍ-d nnuba-s diɣen ula d neţţa, mi ara s-d-yeḥku ay igenni d-yeɣlin f lqaɛa mi yufa yiwen la sen-ikess i tebḥirin... Waygar-asen, wa yeţkellix wa.

Taẓabact, neţţat, d yiwet n tmeṭṭut qqaren-as akken a d-yelfu imi segmi ara dd-aki ṣṣbeḥ alamma d tameddit mi ara teṭṭes, yella ur tḥebbes ara s lheddṛa. Neţţat, annect n welɣem, la di teɣzi la di tuzert. Mazal-it cwiṭ meẓẓiyet, lakin leɛmeṛ tezwiǧ; d taɛeggunt cwiṭ, Leḥnak-is am tculliḍin, ma d icenfiren-is... tin-as Mma ɛzuzzu: yiwen ttessu-t, wayeḍ teddal yes-s.

Neţţat d tigellilt, ur tesɛi ḥedd, tɛac kan, tikwal s lxedma-s, lketṛa s wayen kan i yas-ţţaken medden.

Asmi i ţ-tufa akken Mma ɛzuzzu, twala-ţ d nneyya, ur ttebbi ur tɣeẓẓ, tewwi-ţţ-id, teǧǧa-ţ yid-sen. Neţţat dɣa tufa nnefɛ-is: nutni tṣelḥ-asen, ama i leqdic ama la dɣa i wesṭaṭi-nni tesṭaṭay fell-asen ass kamel; anda yella lexbaṛ ad asen-t-idd-awi: Annaɣ a xalti, mmer ad teẓreḍ!... Annaɣ, a xalti! Yeḍra wihin... yeḍra waya!... S akin, alamma nnan-as beṛka...

Ass-n, tameddit, akken kan yeṭṭaxxer yiṭij i lḥaṛa, Mma ɛzuzzu ala neţţat d wemɣar deg uxxam, ffɣen-d qqimn akka s dat n tewwurt, bdan la d-kessun timsal-nni “aseggas-a waqila ad terbeḥ tfellaḥt...” Taẓabact, segmi teččuṛ aɛebbuḍ-is, deg uzal-nni i teffeɣ ur d-ban, wissen anda tufa albeɛḍ n texxamin i deg tɛemmeṛ tissirt.

Taswiɛt almi i s-slan, ssnen taɣect-is, la d-teddu d wezniq azniq tesmermuɣ-d. Lakin ssnen-ţ: mkul tamsalt teţţarra-ţ d adrar. Daɣ-neţţa ur d-wjiɛen ara ula mi d-lli asqif, teccf-iţţ-id tidi, tetɛeggiḍ:

— Annaɣ! A xalti! Annaɣ, a xalti, ɣiwel! ɣiwel! Yelli-m! Yelli-m!... Faḍma!...

Zṛan-ţ tisselbi ur teslib ara. Daɣ-neţţa, tekker-d Mma ɛzuzzu; lameɛna ula d akken, am tin ur nefhim ara, la ţ-testeqsay:

— Yelli?... Faḍma?...

— Annaɣ a xalti, la m-qqareɣ yelli-m! A ţţaya yelli-m! Ddan-d yid-s waɛṛaben di sebɛa yid-sen! Wwin-d ileɣman!...

— Faḍma?... Ileɣman?... Di sebɛa yid-sen?... Aɛṛaben?... ... Taɛekkazt-iw! taɛekkazt-iw!...

Lameɛna, di sibda la ţnadin yemɣaren i sin yid-sen anda ara afen tiɛewzin-nnsen, almi a ţţa Faḍma tekk-d deg yimi n tewwurt, d tamezwarut:

— Mma ɛzuzzu!... Baba ḥebbuci!...

S akin, am wid iseḍḥan cwiṭ, rnun kecmen-d sebɛa waɛṛabn-nni: almi yasen-tenna Faḍma!

— Annaɣ, a Mma ɛzuzzu! Annaɣ, a baba! Niɣ nniɣ-awen ad awen-ten-idd-awiɣ! Ur ten-teɛqilm ara?...Sseɛdi!... Lak d dadda... lak d dadda...

Lḥaṣun almi myeɛqalen akken ilaq: tabeɛ, deg wass-n d asawen mazal ussan i deg ara myeɛqalen, i deg ara myeḥkun...

Igad d-yeţţawin tamacahuţ-agi qqaren dagi i tfukk. Lakin, i temɣart-nni, sstut? Mazal-iţ. Ur temmut ara. Awi-dd ukan! Ɛla xaṭer lemmer di temmut, ur teḥḍir ara i Faḍma d watmaten-is uɣalen-d, tili dɣa... ulayɣer. Yerna, ad yesseɣzef Ṛebbi di lɛemṛ-is mazal... alamma teḥḍer i warraw n warraw-nnsen i tmanya!

Ma d Faḍma d sebɛa watmaten-is, d baba-t-sen d yemma-t-sen, tfehmeḍ mačči kan ala “sebɛ yyam u sebɛa llyali” i weqmen tameɣra: tfehmeḍ a deg wass-n d asawen ar fell-asen mkull ass d tameɣra, ɛla xaṭer tabeɛ uklalen-t, aṭas i ɛeţţben.

Tamacahut-iw tfukk.

Enregistrer un commentaire

Plus récente Plus ancienne